затапі́ць, -таплю́, -то́піш, -то́піць; -то́плены; зак., што.
1. Заліць вадой паверхню чаго-н.
Рака затапіла лугі.
2. Апусціць на дно вадаёма (пра вялікія прадметы).
З. судны.
|| незак. затапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
затапі́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
затаплю́ |
зато́пім |
| 2-я ас. |
зато́піш |
зато́піце |
| 3-я ас. |
зато́піць |
зато́пяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
затапі́ў |
затапі́лі |
| ж. |
затапі́ла |
| н. |
затапі́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
затапі́ |
затапі́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
затапі́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
затапі́ць сов.
1. (залить водой) затопи́ть;
рэ́чка ~пі́ла берагі́ — ре́чка затопи́ла берега́;
2. (заставить утонуть) потопи́ть;
3. перен. наводни́ть;
з. ры́нак тава́рамі — наводни́ть ры́нок това́рами
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
затапі́ць, ‑таплю, ‑топіш, ‑топіць; зак., каго-што.
1. Пакрыць сабой паверхню чаго‑н., заліць (пра ваду). І рэчка выйдзе з цесных берагоў, Лугі затопіць возерам шырокім. Свірка. [Мядзведзіца] выкапала сабе бярлогу.. на ўзвышаным месцы, каб не затапіла яе вясной паводка. В. Вольскі. // Запоўніць сабой якую‑н. прастору (пра ваду). На ферме звіняць рыдлёўкі — даглядчыкі скопваюць снег, ачышчаюць дарогу вадзе: затапіла скляпы-сховішчы. Пташнікаў. // перан. Поўнасцю запоўніць, пакрыць сабою. Святло затапіла пакой. □ Тарас да берага спускаецца каскад, Іх зеляніна густа затапіла. Лойка. // перан. Завалодаць, захапіць, прыглушыўшы ўсё іншае (пра пачуцці). Шчасце .. [Аляксея] было такое вялікае, што затапіла ўсе іншыя пачуцці і заглушыла нават трывогу за Ніну. Мележ.
2. Пакрыць, заліць вадой, падняўшы яе ўзровень, скіраваўшы яе куды‑н. — Калі мы пакінем млын і пабудуем станцыю вышэй, дык затопім сорак гектараў калгаснай сенажаці. Броўка.
3. Апусціць на дно; утапіць. — Я вам наплаваю! Разышліся! Людзей затапіць хочаце? Годзе дурэць! Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затапля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.
Незак. да затапіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зато́плены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад затапіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазатапля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.
1. Затапіць вадой усё, многае або ўсіх, многіх. Пазатапляла паводка сенажаці.
2. Затапіць, патапіць усе, многае або ўсіх, многіх. Пазатапляць лодкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затапле́нне, ‑я, н.
Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. затапляць — затапіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затопи́тьII сов. (водой) затапі́ць, мног. пазатапля́ць; см. затопля́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зато́плены
1. зато́пленный;
2. пото́пленный;
3. перен. наводнённый;
1-3 см. затапі́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)