за́сцежка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
за́сцежка |
за́сцежкі |
| Р. |
за́сцежкі |
за́сцежак |
| Д. |
за́сцежцы |
за́сцежкам |
| В. |
за́сцежку |
за́сцежкі |
| Т. |
за́сцежкай
за́сцежкаю |
за́сцежкамі |
| М. |
за́сцежцы |
за́сцежках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
за́сцежка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.
Прыстасаванне для зашпільвання адзення (гузікі, кручкі, кнопкі).
|| прым. за́сцежачны, -ая, -ае і за́сцежкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
за́сцежка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Тое, што і зашпілька. Маленькі жвавы Прэдка ў спартыўнай лёгкай куртачцы, расхрыстанай на ўсю засцежку-маланку, збянтэжана зірнуў на Бялоцкага. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́пінка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
Засцежка, якая прасоўваецца ў манжэт сарочкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спра́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.
Засцежка, што змацоўвае канцы чаго-н. (у вопратцы) і служыць упрыгажэннем.
Пояс з бліскучай спражкай.
|| прым. спра́жкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
за́шпілька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.
Прыстасаванне для зашпільвання адзення і інш.; засцежка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліпу́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (разм.).
1. Ліпучы, клейкі пластыр, папера.
Л. для мух.
2. Засцежка ў выглядзе дзвюх рознатэкстурных пласцін, якія прылепліваюцца адна да адной.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
За́пан ’фартух’ (Жд. 2, Мат. Гом.), запо́н, запо́нка ’тс’ (Мат. Гом.). Рус. дыял. за́по́н ’фартух’, укр. запо́на ’заслона; пакрывала; засцежка; перашкода’, польск. zapona ’засцежка, заслона’, чэш. zápona, zápon ’засцежка, заслона’, славац. zápona ’засцежка, фартух’, славен. zapòn, zapȏna ’засцежка’, серб.-харв. за́пон(а) ’засцежка; затрымка’. Бязафіксны назоўнік ад дзеяслова *zapenti (> zapęti) з чаргаваннем e/о. Za‑pę‑tі — прэфіксальнае ўтварэнне ад pęti (гл. пяць 2, апона). Варыянты націску ў рус., бел. звязаны з наяўнасцю ці адсутнасцю дзеяння закона Шахматава ў розных дыялектах. Форма запо́нка мае суфікс ‑к‑a, утворана пазней ад запона. Фасмер, 2, 78; Брукнер, 645.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
фермуа́р, ‑а, м.
1. Засцежка, спражка на чым‑н. (альбоме, каралях і пад.), звычайна ўпрыгожаная чым‑н. // Каралі з такой засцежкай-упрыгожаннем.
2. Спец. Долата для мастацкага разбярства, ціснення скуры.
[Фр. fermoir.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)