зале́жаць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
зале́жу |
зале́жым |
| 2-я ас. |
зале́жыш |
зале́жыце |
| 3-я ас. |
зале́жыць |
зале́жаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
зале́жаў |
зале́жалі |
| ж. |
зале́жала |
| н. |
зале́жала |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
зале́жачы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зале́жаць несов. зави́сеть;
гэ́та ад мяне́ не ~жыць — э́то от меня́ не зави́сит;
склон дапаўне́ння ~жыць ад дзеясло́ва — паде́ж дополне́ния зави́сит от глаго́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зале́жаць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; незак., ад каго-чаго.
1. Быць падпарадкаваным чыёй‑н. уладзе, волі. — Вучыцца трэба, Лявон.. — Каб усё ад мяне аднаго залежала, я не ламаў бы галавы. Чарнышэвіч. — Табе, па-мойму, не варта сварыцца са мною. Бо залежу ўсё-такі не я ад цябе.., — ужо з пагрозаю сказаў Кашын. Карпаў.
2. Быць абумоўленым якімі‑н. абставінамі, прычынамі; з’яўляцца вынікам чаго‑н. [Вялічку] штосьці рупіла, быццам ён стараўся і ўспомніць тое важнае, ад чаго залежаў яго лёс. Чорны. Ад .. разведкі залежала вельмі многае. Кулакоўскі.
3. Быць звязаным падпарадкавальнай сувяззю з галоўным словам ці сказам. Прыметнік залежыць ад назоўніка. Даданы сказ залежыць ад галоўнага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зави́сеть несов. зале́жаць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прымыка́нне, -я, н.
1. гл. прымкнуць.
2. У граматыцы: падпарадкавальная сінтаксічная сувязь паміж членамі словазлучэння, пры якой незмяняльныя словы (прыслоўі, дзеепрыслоўі, інфінітывы) і форма ступені параўнання сэнсава і граматычна залежаць ад іншых адзінак.
П. прыслоўя да дзеяслова.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тапало́гія, ‑і, ж.
Раздзел геаметрыі, у якім вывучаюцца якасныя ўласцівасці геаметрычных фігур, што не залежаць ад іх памераў і прамалінейнасці.
[Ад грэч. topos — месца і lógos — вучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
згрупава́ць, ‑пую, ‑пуеш, ‑пуе; зак., каго-што.
Аб’яднаць у групу (групы); размясціць групамі. Згрупаваць ударныя сілы войск. □ За гады вучобы ў школе Лена згрупавала вакол сябе верных сябровак. Няхай. // Раскласіфікаваць на аснове якіх‑н. аднародных прымет. Згрупаваць дэталі па іх форме. □ Калі згрупаваць фактары, якія залежаць і не залежаць ад прыродных умоў, і зрабіць разлік, то значнасць фактару прыродных умоў для прадукцыйнасці працы будзе больш відавочнай. «Весці».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няўдо́біца, ‑ы, ж.
Зямля, малапрыгодная для пасеваў сельскагаспадарчых культур. Год на год не прыходзіцца: узяткі мёду залежаць ад таго, што расце на бліжніх палях і як родзяць травы на заросшай кустоўем няўдобіцы. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суку́пнасць, ‑і, ж.
Спалучэнне, агульная колькасць, сума чаго‑н. Мова замацоўвае кожную думку паасобку і ўсю сукупнасць думак чалавека. Юрэвіч. Колькасць запазычанай лексікі і яе характар залежаць перш за ўсё ад сукупнасці фактараў гістарычнага, культурнага і сацыяльна-эканамічнага парадку. Жураўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спектр, ‑а, м.
Рознакаляровая паласа, якая атрымліваецца пры раскладанні праменя святла. Светлавы спектр. Інфрачырвоная частка спектра. // Спец. Сукупнасць каляровых ліній, што ўтвараюцца пры прапусканні выпраменьванняў распаленага цела або рэчыва праз пэўныя аптычныя прылады і залежаць ад хімічнага складу гэтага рэчыва. Спектр натрыю.
[Ад лац. spectrum — бачнае.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)