заку́раць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
заку́раю |
заку́раем |
| 2-я ас. |
заку́раеш |
заку́раеце |
| 3-я ас. |
заку́рае |
заку́раюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
заку́раў |
заку́ралі |
| ж. |
заку́рала |
| н. |
заку́рала |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
заку́раўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
заку́раць сов. (покрыться копотью) закопти́ться, закопте́ть;
столь і сце́ны ~ралі — потоло́к и сте́ны закопти́лись (закопте́ли)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
быва́ла, часц. (разм.).
Паказвае на знач. дзеяння, якое здаралася ў мінулым раней, іншы раз.
Сядуць, б., ды люлькі закураць.
Раней, б., я часта хадзіў на паляванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закопте́ть сов. заку́раць, мног. пазаку́рваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
закуры́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
закуру́ |
заку́рым |
| 2-я ас. |
заку́рыш |
заку́рыце |
| 3-я ас. |
заку́рыць |
заку́раць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
закуры́ў |
закуры́лі |
| ж. |
закуры́ла |
| н. |
закуры́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
закуры́ |
закуры́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
закуры́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
задыми́ться
1. (покрыться копотью) заку́раць, задымі́цца;
2. (начать дымиться) задымі́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
закопти́ться
1. (о мясе и т. п.) завэ́ндзіцца;
2. (покрыться копотью) заку́раць, мног. пазаку́рвацца, закуро́дыміцца, закурады́міцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заку́рваць несов.
1. (папиросу, трубку) заку́ривать;
2. (покрывать копотью) заку́ривать, зака́пчивать;
1, 2 см. закуры́ць;
3. (покрываться копотью) зака́пчиваться; см. заку́раць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ссіве́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які ссівеў (пра валасы). Прысядуць [інваліды], цыгаркі закураць, У кут пастаўляўшы кіі, Ссівелыя бровы патураць, Успомняць: грымелі баі. Ляпёшкін. // З такімі валасамі (пра чалавека). На палубе два рудакопы сталі, Каля іх ссівелая жанчына. Зарыцкі. Падняў акуляры ўгору Ссівелы хірург вусаты: — Вам кім даводзіцца хворы? Нядзведскі. / Пра галаву. — Куды там мне, — паківаў ссівелай галавою стары. Ваданосаў. // перан. Які набыў колер сівізны. Сягоння сад, пад месяцам ссівелы, Не распачаў звычайную гамонку. Дзяргай. Узнімаецца бераг-скала. Да яго прыліпае імгла, І таежны ссівелы мох Да халоднай скалы прысох. Хведаровіч. // перан. Які даўно існуе, вельмі старажытны. Грымеў навальнічны харал, І плечы сутульваў Ссівелы Урал, І Волга ўспаміны гайдала. Барадулін. Аб ім [старым] толькі пеўнікі На кірхах ссівелых бязгучна крычаць. Калачынскі.
2. у знач. наз. ссіве́лы, ‑ага, м.; ссіве́лая, ‑ай, ж.; Той (тая), хто ссівеў, мае сівыя валасы. Сумненні, радасці, часамі беды З усіх канцоў трывожнае Зямлі На самую святую плошчу свету І юных, і ссівелых прывялі. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)