закры́цца, -ы́юся, -ы́ешся, -ы́ецца; зак.
1. гл. закрыць.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра магазіны, установы і пад.: спыніць работу.
Магазін закрыўся.
Выстаўка закрылася.
|| незак. закрыва́цца, -а́ецца (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закры́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
закры́юся |
закры́емся |
| 2-я ас. |
закры́ешся |
закры́ецеся |
| 3-я ас. |
закры́ецца |
закры́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
закры́ўся |
закры́ліся |
| ж. |
закры́лася |
| н. |
закры́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
закры́йся |
закры́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
закры́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
закры́цца сов., в разн. знач. закры́ться;
з. ад ве́тру — закры́ться от ве́тра;
вы́стаўка ~ры́лася — вы́ставка закры́лась;
ра́на ~ры́лася — ра́на закры́лась;
семафо́р ~ры́ўся — семафо́р закры́лся;
не́ба ~ры́лася хма́рамі — не́бо закры́лось ту́чами
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
закры́цца, ‑крыюся, ‑крыешся, ‑крыецца; зак.
1. Закрыць, пакрыць сябе чым‑н.; накрыцца, прыкрыцца. Закрыцца каўняром ад ветру. Закрыцца далонямі. □ Камень гэтакі высокі, што пад ім мог стаяць чалавек, крыху прыгнуўшыся, і мог такім парадкам закрыцца зверху і ад бомбы і ад дажджу. Чорны.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Заслацца, завалачыся, засланіцца. На світанні неба закрылася хмарамі, пасыпаліся дробныя ледзяныя крупкі. Кірэенка.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Спыніць сваю дзейнасць, існаванне (пра ўстанову, прадпрыемства і пад.). Выстаўка закрылася. □ Мясцовая фабрыка зноў была закрылася. Лынькоў. // Скончыцца (пра сход і пад.). Нарада закрылася.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Загойваючыся, сцягнуцца, зрасціся краямі (пра рану). Рана закрылася.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Скласціся, згарнуцца (пра што‑н. раскрытае, разгорнутае). Парасон закрыўся. // Заплюшчыцца. Павекі закрыліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закры́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак.
1. каго-што. Накрыць, прыкрыць чым-н.
З. коўдрай.
З. твар рукамі.
2. што. Скласці, самкнуць што-н. раскрытае.
З. парасон.
З. кнігу.
З. вочы.
3. што. Загарадзіць, перагарадзіць (уваход, выхад і пад.), спыніць доступ куды-н.
З. уваход.
З. граніцу.
4. што. Спыніць, пакласці канец правядзенню, дзеянню, дзейнасці чаго-н.
З. сход.
З. прадпрыемства.
З. гандаль.
|| незак. закрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| звар. закры́цца, -ы́юся, -ы́ешся, -ы́ецца (да 1 і 4 знач.); незак. закрыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. закрыццё, -я́, н. (да 3 і 4 знач.).
З. сезона.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зашпунтава́цца, ‑туецца; зак.
Закрыцца шпунтам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
задра́іцца, ‑драіцца; зак.
Шчыльна, наглуха закрыцца (пра ілюмінатары, люкі і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закупо́рыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ыцца; зак.
Закрыцца шчыльна, наглуха.
Бутэлька закупорылася.
|| незак. закупо́рвацца, -аецца.
|| наз. закупо́рванне, -я, н. і закупо́рка, -і, ДМ -рцы, ж.
Закупорка вен.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
запу́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Закрыцца пухлінай. Вочы запухлі. Ледзь-ледзь блішчаць праз шчылінкі. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазашчэ́плівацца, ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Закрыцца на зашчапку, кручок — пра ўсіх, многіх. Пазашчэплівацца ў хатах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)