зазнава́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
зазнаю́ся |
зазнаё́мся |
| 2-я ас. |
зазнае́шся |
зазнаяце́ся |
| 3-я ас. |
зазнае́цца |
зазнаю́цца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
зазнава́ўся |
зазнава́ліся |
| ж. |
зазнава́лася |
| н. |
зазнава́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
зазнава́йся |
зазнава́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
зазнаючы́ся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зазнава́цца несов. зазнава́ться; мно́го мнить о себе́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зазнава́цца, ‑знайся, ‑знаешся, ‑знаецца; ‑знаёмся, ‑знаяцеся; заг. зазнавайся.
Незак. да зазнацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зазна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.
Заганарыцца, заважнічаць.
|| незак. зазнава́цца, -наю́ся, -нае́шся, -нае́цца; -наёмся, -наяце́ся, -наю́цца; -нава́йся.
|| наз. зазна́йства, -а, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зазнава́ться несов., разг. зазнава́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вабразі́цельны ’ганарлівы’ (Юрч., Яўс.). Ад *ваабразіцель, утворанага ад запазычанага з рускай мовы вообразить, воображать ’зазнавацца, ганарыцца’ або непасрэдна ад вообразить.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
испы́тываться страд.
1. выпрабо́ўвацца, правяра́цца; дасле́давацца; іспы́твацца;
2. зазнава́цца, зве́двацца; перано́сіцца; адчува́цца; перажыва́цца; пазнава́цца; см. испы́тывать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Мане́жыцца ’манернічаць, крыўляцца’ (ТСБМ, Нас.), мане́жыць ’прывучаць, быць пераборлівым у ежы, быць свавольным’ (Нас.), ’балаваць’ (Касп.), манежна ’пястун, пястуха’, манежны ’манерны’ (Нас.), ваўк. манежыць ’выпрошваць’ (Сл. ПЗБ). Укр. маніжитися ’манернічаць’, ’песціцца’, рус. мане́жить ’зазнавацца, фарсіць’, ’песціць, балаваць’, манежный ’манерны, разбалаваны’, ’франтаваты’, польск. manierzyć się (Варш. сл., 2, 877). Кантамінаваная лексема, якая ўзыходзіць да манеж, аформленая пад уплывам манера, манерны і пры ад’ідэацыі нежны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
узнава́ться
1. разг. станаві́цца вядо́мым; уве́двацца;
2. страд. пазнава́цца; распазнава́цца; спазнава́цца, зазнава́цца, зве́двацца; уве́двацца; см. узнава́ть 1—3;
◊
друзья́ узнаю́тся в беде́ сябры́ пазнаю́цца ў бядзе́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пе́трыць 1 ’цяміць, разумець’ (Янк. 3.; Нар. Гом.; ТС; лід., Сцяшк. Сл.; глус., Сл. ПЗБ; рэч., Мат. Гом.), ’кеміць’ (капыл., Жыв. сл.), пе́тріць ’разумець (пра дзіця)’ (гарад., ЛА, 3). Параўн. рус. пе́трить ’разумець, кеміць’, пе́траць ’помніць’; польск. piętrzyć ’паднімаць узровень вады (каля плаціны)’, piętrzyć się ’ўздымацца’, ’зазнавацца’, славен. vz‑pẹ́titi se ’ўспомніць, прыгадаць’, spọ́titi ’тс’, o‑pẹ́titi ’заўважыць’, серб.-харв. pétiti ’не забыць, запомніць’, далмацінск. na‑pétati se ’намучыцца’. Не зусім яснае слова. Звычайна збліжаюць пе́трыць з пяць, пя́цца < прасл. *pęti se (Брандт, РФВ, 23, 292; Праабражэнскі, 2, 166; Фасмер, 3, 425–426; Бязлай, 3, 31). Суфікс ‑р‑, як у хітры́ць, мудры́ць.
Пе́трыць 2 ’біць’ (ТС) — у выніку кантамінацыі лексем пе́таваць і пе́рыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)