◊
за́дняя мысль за́дняя ду́мка;
ходи́ть на за́дних ла́пках хадзі́ць на за́дніх ла́пках;
за́дним умо́м кре́пок мо́цны за́днім ро́зумам;
за́дним число́м за́днім чысло́м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◊
за́дняя мысль за́дняя ду́мка;
ходи́ть на за́дних ла́пках хадзі́ць на за́дніх ла́пках;
за́дним умо́м кре́пок мо́цны за́днім ро́зумам;
за́дним число́м за́днім чысло́м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
за́дні
◊ даць з. ход — дать
без ~няй ду́мкі — без за́дней мы́сли;
без ~ніх ног — без за́дних ног;
~нім днём (чысло́м) — за́дним число́м;
~нім ро́зумам бага́ты — за́дним умо́м кре́пок;
хадзі́ць (стая́ць) на ~ніх ла́пках — ходи́ть (стоя́ть) на за́дних ла́пках;
адысці́ на з. план — отойти́ на
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пла́н
пятиле́тний пла́н пяцігадо́вы план;
произво́дственный пла́н вытво́рчы план;
кру́пный пла́н
стро́ить пла́ны стро́іць пла́ны;
расстро́ить пла́ны сапсава́ць пла́ны;
на пе́рвом пла́не на пе́ршым пла́не.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прахо́д
1.
2.
○ за́дні п. —
◊ не дава́ць ~ду — не дава́ть прохо́да
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
план
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прохо́д
прохо́д че́рез мост закры́т прахо́д це́раз мост закры́ты;
го́рный прохо́д го́рны прахо́д;
◊
прохо́да (прохо́ду) нет от кого́-л. прахо́ду няма́ ад каго́-не́будзь;
не дава́ть прохо́да (прохо́ду) не дава́ць прахо́ду;
ни прохо́да (прохо́ду), ни прое́зда (прое́зду) ні прае́хаць, ні прайсці́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мост
1.
2.
3. (зубной протез) мост;
◊ (патрэ́бна) як у мо́сце дзі́рка — (ну́жно) как соба́ке пя́тая нога́;
масты́ спалі́ць — сжечь мосты́;
про́ста з мо́ста — ни с того́ ни с сего́, про́сто так
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мост
железнодоро́жный мост чыгу́начны мост;
а́рочный мост а́рачны мост;
цепно́й мост ланцуго́вы мост;
вися́чий мост віся́чы мост;
коле́йный мост каляі́нны мост;
сде́лать мост
консо́льный мост кансо́льны мост;
наплавно́й мост наплаўны́ мост;
понто́нный мост панто́нны мост;
подъёмный мост пад’ёмны мост;
возду́шный мост паве́траны мост;
разводно́й мост развадны́ мост;
развести́ мост разве́сці мост;
навести́ мост наве́сці мост;
◊
сжечь мосты́ масты́ спалі́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ход
1.
2.
3.
○ по́ўны х.! — по́лный ход!;
хады́ су́вязі — ходы́ сообще́ния;
◊ на хаду́ — на ходу́;
ве́даць усе́ хады́ і вы́хады — знать все ходы́ и вы́ходы;
даць х. спра́ве — дать ход де́лу;
з хо́ду — с хо́ду;
на халасты́м хаду́ — на холосто́м ходу́;
даць за́дні х. — дать
сваі́м хо́дам — свои́м хо́дом;
не даць хо́ду — не дать хо́ду;
пусці́ць у х. — пусти́ть в ход;
быць у хаду́ — быть в ходу́;
даць хо́ду — дать хо́ду;
на по́ўны х., по́ўным хо́дам — на по́лный ход, по́лным хо́дом;
з чо́рнага хо́да — с чёрного хо́да;
на по́ўным хаду́ — на по́лном ходу́;
па хо́ду спра́вы — по хо́ду де́ла;
х. канём — ход конём;
ісці́ ў х. — идти́ в ход;
на хаду́ падно́скі адрыва́е —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
даць
1.
2. (што) подве́ргнуть (чему); наложи́ть (что);
◊ д. зразуме́ць — дать поня́ть;
д. во́лю сляза́м — дать во́лю слеза́м;
д. во́лю рука́м — дать во́лю рука́м;
без дай прычы́ны — ни за что ни про что;
д. аб сабе́ знаць — дать о себе́ знать;
д. галаву́ на адсячэ́нне — дать го́лову на отсече́ние;
не д. (сябе́) у кры́ўду — не дать (себя́) в оби́ду;
не д. хо́ду — не дать хо́ду;
д. пу́дла — промахну́ться; дать ма́ху;
і паню́хаць не д. — и поню́хать не дать;
д. по́ўху — дать затре́щину, отве́сить оплеу́ху;
д. во́лю сваі́м пачу́ццям — дать во́лю свои́м чу́вствам;
д. бяро́завай ка́шы — дать берёзовой ка́ши;
дае́ сябе́ адчува́ць — даёт себя́ знать;
д. даро́гу — дать доро́гу;
д. ход (спра́ве) — дать ход (де́лу);
д. дзёру (дра́ла, драпака́, лататы́) — дать (зада́ть) дёру (дра́ла, тя́гу, лататы́, стрекача́, стречка́);
д. дразда́ —
д. адбо́й — дать отбо́й;
д. спако́й — оста́вить в поко́е;
д. ве́ры — пове́рить, дать ве́ру;
д. круг — дать крю́ку;
(не) д. дыхну́ць — (не) дать дух перевести́; (не) дать вздохну́ть;
дай бо́жа — дай бог;
д. ду́лю — показа́ть фи́гу (ку́киш);
д. газ — дать газ;
д. ду́ба —
д. га́сла — дать знать; оповести́ть;
я табе́ дам! — я тебе́ (те) дам!;
як бог дасць — как бог даст;
д. пе́рцу (чо́су) — (каму) дать пе́рцу (кому);
до́рага б даў (заплаці́ў) — до́рого бы дал (уплати́л);
д. па ша́пцы — дать по ша́пке;
д. фо́ру — дать фо́ру;
д. за́дні ход — дать
д. пача́так — (чаму) дать нача́ло (чему);
д. пы́тлю (жа́ру) — дать жару;
д. храпака́ — зада́ть храпови́цкого;
д. ды́хту — дать взбу́чку (нагоня́й), намы́лить (намя́ть) хо́лку;
д. ма́ху — дать ма́ху;
д. (зае́хаць) у ву́ха — дать (съе́здить) в у́хо;
д. зда́чы — дать сда́чи;
д. у ла́пу — дать в ла́пу;
д. па ла́пах — дать по рука́м;
ра́ды не д. — а) не упра́виться, не сла́дить (с кем-, чем-л.); б) ума́ не приложи́ть;
д. у галаву́ — уда́рить в го́лову;
дай ты ра́ды —
д. па ка́рку (у ка́рак) — дать по ше́е;
д. сябе́ ашука́ць (падману́ць) — да́ться в обма́н;
д. ла́зню — зада́ть ба́ню;
д. лазы́ — зада́ть пе́рцу;
не д. спу́ску — не дать спу́ску;
д. у ко́сці — всы́пать; дать взбу́чку;
як піць д. — как пить дать;
бог дасць — бог даст;
дай бог но́гі — дай бог но́ги;
бог ро́зуму не даў — бог ума́ лиши́л;
д. наганя́й (прачуха́нку, прачуха́нец) — дать нагоня́й; протере́ть с песо́чком;
д. прабо́рку — дать нахлобу́чку;
да́йце час — да́йте срок;
д. падста́ву — дать по́вод;
д. нагу́ —
д. жыццё — (каму) дать жизнь (кому);
д. лад — привести́ в поря́док;
дай бо́жа, ды не ве́даю — ви́лами по воде́ пи́сано;
як піць д. — как пить дать;
дай бо́жа на́шаму цяля́ці во́ўка спайма́ці —
сам не гам і друго́му не дам —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)