зага́дка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
зага́дка |
зага́дкі |
| Р. |
зага́дкі |
зага́дак |
| Д. |
зага́дцы |
зага́дкам |
| В. |
зага́дку |
зага́дкі |
| Т. |
зага́дкай
зага́дкаю |
зага́дкамі |
| М. |
зага́дцы |
зага́дках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
зага́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
Відарыс або вобраз, які трэба разгадаць, растлумачыць.
Загадаць каму-н. загадку.
Загадкі прыроды (перан.). Гэта застаецца загадкай для нас (перан.: недаступным для разумення, вырашэння).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зага́дка зага́дка, -кі ж.;
говори́ть зага́дками гавары́ць зага́дкамі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зага́дка ж. зага́дка;
◊ гавары́ць ~дкамі — говори́ть зага́дками;
гуля́ць у ~кі — игра́ть в зага́дки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зага́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.
1. Кароткае іншасказальнае апісанне якога‑н. прадмета, з’явы, якія трэба пазнаць, адгадаць. Адгадаць загадку. □ Нам Пятро спачатку Загадаў загадку: Мой кравец заўсёды колкі, Бо на ім тырчаць іголкі. Грахоўскі.
2. перан. Пра што‑н. складанае, заблытанае, незразумелае, што патрабуе разгадкі, тлумачэння. [Багуцкі] заставаўся загадкай для камісара гестапа. Лынькоў. Чулася людзям загадка, якая не адзін дзень, не адзін тыдзень вісела над імі, над усім сялом, невядома што зычыла. Мележ. Жыццёвы і творчы шлях Баршчэўскага поўны супярэчнасцей і загадак. Мальдзіс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загадка, задача, галаваломка; рэбус (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
галавало́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж.
Складаная загадка, задача, якая патрабуе кемлівасці, здагадлівасці.
Рашыць галаваломку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шара́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ра́д, ж.
Загадка, у якой загаданае слова падзяляецца на часткі, а кожная частка нагадвае самастойнае слова, якое трэба адгадваць, каб выйшла галоўнае слова.
Разыгрываць шарады.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэ́бус, -а, мн. -ы, -аў, м.
Загадка, у якой слова або фраза, што трэба разгадаць, падаецца ў выглядзе камбінацыі малюнкаў, знакаў і літар.
Рашаць рэбусы.
Гаварыць рэбусамі (перан.: незразумела, з намёкамі).
|| прым. рэ́бусны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́рубіць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак., што.
1. Зрубіць, пабудаваць што-н.
Чаго і з сцяны не вырубіш? (загадка).
2. Здабыць руду, вугаль.
Вырубіў 102 тоны вугалю.
|| незак. выруба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. вы́рубка, -і, ДМ -бцы, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)