загада́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
загада́ю |
загада́ем |
| 2-я ас. |
загада́еш |
загада́еце |
| 3-я ас. |
загада́е |
загада́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
загада́ў |
загада́лі |
| ж. |
загада́ла |
| н. |
загада́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
загада́й |
загада́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
загада́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
загада́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; -га́даны; зак., каму.
1. з інф. Аддаць загад; распарадзіцца.
2. Апавясціць (аб сходзе; разм.).
З. на сход.
|| незак. зага́дваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
загада́ць², -а́ю, -а́еш, -а́е: -га́даны; зак., што.
1. Прапанаваць для разгадкі.
З. загадку.
2. Задумаць што-н., трымаючы ў памяці або варожачы.
З. лік.
З. на картах.
|| незак. зага́дваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
загада́ць I сов. (сделать распоряжение) приказа́ть; веле́ть, повеле́ть; (в письменном виде — ещё) предписа́ть;
◊ як ~да́еце вас разуме́ць? — как прика́жете вас понима́ть?
загада́ць II сов. (предложить загадку или вопрос) загада́ть
загада́ць III (на што) сов., разг. оповести́ть (о чём);
з. на сход — оповести́ть о собра́нии
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
загада́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каму.
1. з інф. Аддаць загад. Прыйшоўшы ў роту, лейтэнант загадаў збірацца да выступлення. Мележ. // Распарадзіцца, наказаць. Чалавек загадаў брыгадзе зараз жа адчапіць паравоз і пускаць яго на бліжэйшы мосцік. Паслядовіч. Настаўніца загадала вывучыць на памяць верш. Шахавец.
2. Разм. Апавясціць (аб сходзе). Загадаць на сход.
загада́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Прапанаваць загадку або пытанне для разгадка адказу. Загадаць загадку. Загадаць рэбус.
2. і без дап. Задумаўшы што‑н., імкнуцца знайсці адказ, угадаць вынік па картах, па якіх‑н. прыметах. [Бабка Параска] загадала: калі азірнецца [Лабановіч], дык з ім нічога благога не здарыцца ў дарозе, і ён шчасліва вернецца назад. Колас. // Разм. У думках спыніцца на чым‑н., выбраць што‑н. Загадаць лік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зага́дваць² гл. загадаць².
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
загада́ть сов. загада́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зага́даны I прика́занный; предпи́санный; см. загада́ць I
зага́даны II зага́данный; см. загада́ць II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зага́дваць¹, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. гл. загадаць¹.
2. чым. Кіраваць (установай), распараджацца чым-н.
З. кафедрай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спе́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак., каго.
Загадаць або прымусіць спешыцца.
С. коннікаў.
|| незак. спе́шваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)