Дубы́

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Дубы́
Р. Дубо́ў
Д. Дуба́м
В. Дубы́
Т. Дуба́мі
М. Дуба́х

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ду́б

‘дрэва’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ду́б дубы́
Р. ду́ба дубо́ў
Д. ду́бу дуба́м
В. ду́б дубы́
Т. ду́бам дуба́мі
М. ду́бе дуба́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

угару́ і уго́ру, прысл. (разм.).

Увышыню, уверх.

Шар падняўся ў.

Дубы ўзнімаюць у. свае цяжкія кроны.

◊

Ісці ўгару (разм.) —

1) атрымаць павышэнне па службе;

2) паспяхова развівацца.

Лапкі ўгору (разм., жарт.) — не супраціўляцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

старасве́цкі, -ая, -ае.

1. Не сучасны па спосабе жыцця, звычках.

Старасвецкія формы гаспадарання.

2. Які быў даўней і захаваўся да гэтага часу; старамодны.

Старасвецкая каплічка.

Старасвецкае адзенне.

3. Вельмі стары.

Абапал гасцінца растуць старасвецкія дубы.

|| наз. старасве́цкасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пажа́рыць

‘рабіць каго-небудзь, што-небудзь такім, як (у) пажар, рабіць каго-небудзь, што-небудзь чырвоным (сонца пажарыць дубы)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. пажа́ру пажа́рым
2-я ас. пажа́рыш пажа́рыце
3-я ас. пажа́рыць пажа́раць
Прошлы час
м. пажа́рыў пажа́рылі
ж. пажа́рыла
н. пажа́рыла
Загадны лад
2-я ас. пажа́р пажа́рце
Дзеепрыслоўе
цяп. час пажа́рачы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

уро́слы, ‑ая, ‑ае.

Які ўрос. Урослыя ў снег дубы паніжэлі, адрузлі, сталі старыя і непрыязныя. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расшчэ́піна, ‑ы, ж.

Вялікая шчыліна, расколіна ў чым‑н. Стаялі дубы .., у расшчэпінах якіх ляжалі наваленыя бурай асіны. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарбава́ты, ‑ая, ‑ае.

Трохі сагнуты; злёгку згорблены. Гарбаватая фігура. Гарбаваты нос. □ Відаць, як падаюць.. сукаватыя дубы, гарбаватыя бярозы, асіны. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рудаво́з, ‑а, м.

Баржа, па якой возяць руду. Плывуць цеплаходы, плывуць рудавозы, шумяць з берагоў ім дубы і бярозы. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ашкле́ць, ‑ее; зак.

Тое, што і ашклянець. Нерухомае возера-старыца нібы застыла, ашклела, люстра яго з незвычайнай яскравасцю адбівала такія ж нерухомыя хмары і дубы. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)