дро́б

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. дро́б дро́бы
Р. дро́бу дро́баў
Д. дро́бу дро́бам
В. дро́б дро́бы
Т. дро́бам дро́бамі
М. дро́бе дро́бах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

скарача́льнасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць лікаў скарачацца. Скарачальнасць дробаў.

2. Уласцівасць тканак жывога арганізма скарачацца. Скарачальнасць мышачнай тканкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Асьмі́на. Праслав. *osmina ад *osmь ’восем’ (гл. восем) з суфіксам *‑ina, які ўжываўся для ўтварэння назваў дробаў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вы́лічыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што.

1. Знайсці шляхам вылічэння; вызначыць. Вылічыць агульны назоўнік дробаў.

2. Утрымаць пэўную суму пры выдачы грошай, недаплаціць за што‑н. Вылічыць з зарплаты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзяле́нне, -я, н.

1. гл. дзяліць, дзяліцца.

2. Матэматычнае дзеянне, шляхам якога пазнаецца, у колькі разоў адна велічыня большая за другую.

Д. лікаў.

Д. дробаў.

3. Спосаб размнажэння ў прасцейшых арганізмаў і клетак.

Д. клетак.

4. Адлегласць паміж дзвюма суседнімі рыскамі на вымяральнай шкале.

Ртуць на тэрмометры паднялася на тры дзяленні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падысці́, падыду́, пады́дзеш, пады́дзе; падышо́ў, -шла́, -ло́; падыдзі́; зак.

1. Ідучы, наблізіцца.

П. да дзвярэй.

Дарога падышла да садоў (перан.).

2. Узяцца за чарговую справу.

П. да вывучэння дробаў.

3. перан. Паставіцца пэўным чынам да каго-, чаго-н., узяцца за што-н., маючы пэўны пункт гледжання.

Ён умее п. да чалавека.

Крытычна п. да меркаванняў аўтара.

4. Аказацца прыдатным, зручным, прымальным для каго-, чаго-н., адпавядаць каму-, чаму-н.

Гэты касцюм мне не падышоў.

Ён не падыдзе на такую работу.

|| незак. падыхо́дзіць, -о́джу, -о́дзіш, -о́дзіць.

|| наз. падыхо́д, -у, М -дзе (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзяле́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. дзяліць (у 1 знач.) і дзяліцца (у 1 знач.). // Спец. Працэс бясполага размнажэння клетак у жывёл і раслін. Дзяленне клеткі.

2. Матэматычнае дзеянне, шляхам якога пазнаецца, у колькі разоў адна велічыня большая за другую. Дзяленне дробаў.

3. Адлегласць паміж рыскамі на вымяральнай шкале, а таксама самі гэтыя рыскі. [Іван Кузьміч] перавёў рычаг убок на адно дзяленне — зменшыў падачу паветра. М. Ткачоў. Чорная стрэлка ўпарта трымалася на трэцім дзяленні. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ро́ўны, -ая, -ае.

1. Гладкі, прамы, які не мае ўзвышэнняў, патаўшчэнняў, выгібаў.

Роўная мясцовасць.

Дарога ідзе роўна (прысл.). Роўнае вудзільна.

2. Аднолькавы, надта падобны, такі ж (па велічыні, значэнні, якасці).

Роўныя сілы.

На роўных пачатках.

Быць роўным каму-н. Гаварыць як з роўным (наз.). Як роўныя (на роўных правах, падставах, у роўных адносінах).

3. Раўнамерны, спакойны.

Р. пульс.

Роўна (прысл.) дыхаць.

Р. голас.

4. Пастаянна аднолькавы і спакойны, ураўнаважаны.

Роўнае жыццё.

Р. характар.

5. Цалкам аднолькавы па велічыні.

Роўныя долі.

6. Які знаходзіцца на адной лініі з кім-, чым-н. (па вышыні, глыбіні і пад.).

Кукуруза вырасла роўная з чалавекам.

○

Роўны лік — лік круглымі лічбамі, без дробаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сокраще́ние скарачэ́нне, -ння ср.;

сокраще́ние шта́тов скарачэ́нне шта́таў;

сокраще́ние рабо́чего дня скарачэ́нне рабо́чага дня;

сокраще́ние дробе́й мат. скарачэ́нне дро́баў;

сокраще́ние мы́шцы скарачэ́нне мы́шцы;

спи́сок усло́вных сокраще́ний спіс умо́ўных скарачэ́нняў;

пье́са идёт с сокраще́ниями п’е́са ідзе́ са скарачэ́ннямі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

скарачэ́нне ср.

1. в разн. знач. сокраще́ние;

с. шта́таў — сокраще́ние шта́тов;

с. рабо́чага дня — сокраще́ние рабо́чего дня;

с. дро́баў — мат. сокраще́ние дробе́й;

с. мы́шцы — сокраще́ние мы́шцы;

спіс умо́ўных ~нняў — спи́сок усло́вных сокраще́ний;

п’е́са ідзе́ са ~ннямі — пье́са идёт с сокраще́ниями;

2. свёртывание; см. скараці́ць 2

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)