драпе́жны, -ая, -ае.
1. Які корміцца жывёламі (пра звяроў, птушак і пад.).
Д. звер.
Драпежныя рыбы.
2. перан. Прагны, поўны імкнення авалодаць кім-, чым-н., захапіць што-н., а таксама такі, што выражае такое імкненне.
Драпежная натура.
Д. погляд.
|| наз. драпе́жнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
драпе́жны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
драпе́жны |
драпе́жная |
драпе́жнае |
драпе́жныя |
| Р. |
драпе́жнага |
драпе́жнай
драпе́жнае |
драпе́жнага |
драпе́жных |
| Д. |
драпе́жнаму |
драпе́жнай |
драпе́жнаму |
драпе́жным |
| В. |
драпе́жны (неадуш.)
драпе́жнага (адуш.) |
драпе́жную |
драпе́жнае |
драпе́жныя (неадуш.)
драпе́жных (адуш.) |
| Т. |
драпе́жным |
драпе́жнай
драпе́жнаю |
драпе́жным |
драпе́жнымі |
| М. |
драпе́жным |
драпе́жнай |
драпе́жным |
драпе́жных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
драпе́жны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
драпе́жны |
драпе́жная |
драпе́жнае |
драпе́жныя |
| Р. |
драпе́жнага |
драпе́жнай
драпе́жнае |
драпе́жнага |
драпе́жных |
| Д. |
драпе́жнаму |
драпе́жнай |
драпе́жнаму |
драпе́жным |
| В. |
драпе́жны (неадуш.)
драпе́жнага (адуш.) |
драпе́жную |
драпе́жнае |
драпе́жныя (неадуш.)
драпе́жных (адуш.) |
| Т. |
драпе́жным |
драпе́жнай
драпе́жнаю |
драпе́жным |
драпе́жнымі |
| М. |
драпе́жным |
драпе́жнай |
драпе́жным |
драпе́жных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
драпе́жны прям., перен. хи́щный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
драпе́жны, ‑ая, ‑ае.
1. Які корміцца іншымі жывёлінамі (пра звяроў, птушак і пад.). Драпежны звер. Судак — драпежная рыба. □ У лесе жылі звяры і драпежныя птушкі: каршуны, совы, пугачы, ястрабы. Колас. // Які належыць, уласцівы такім жывёлінам. Кручкаватая драпежная дзюба раскрылася, на Сашку ўставілася мёртвае злоснае вока. Даніленка. З другога ж боку, гэты самы гук, драпежны і злосны, памагаў .. [Сяргею] крыху агледзецца і больш-менш пэўна вызначыць сваё становішча, бо ён заблытаўся ў незнаёмай мясцовасці. Колас.
2. перан. Поўны імкнення да нажывы; прагны, хцівы (пра чалавека). Драпежная натура. □ Постаць цара вынікала ва ўяўленні ў сваёй страшнай дваістасці: цар лагодны, партрэтны цар, і цар, паказаны ў кніжачцы, драпежны цар — ашуканец са злосна вышчаранымі зубамі, гатовымі грызці людское цела. Колас. // Які выражае прагнасць, сквапнасць, хцівасць. Драпежны выраз твару. Драпежны позірк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Драпе́жны ’драпежны’ (БРС, Нас., Касп., Сл. паўн.-зах.). Запазычанне з польск. drapieżny ’тс’ (запазычанне ўжо ў ст.-бел. мове, гл. Булыка, Запазыч., 101). З польск. мовы ўзяты і шматлікія вытворныя: драпе́жыць, драпе́жства (Нас.), драпе́жнік, драпе́жніцкі, драпе́жніцтва (БРС); яны вядомы і ў ст.-бел. мове (Булыка, там жа). Насуперак Трубачову (Эт. сл., 5, 102) ст.-рус. драпежити з’яўляецца звычайным паланізмам. Здаецца, Слаўскі (1, 161) лічыць бел. драпе́жны, драпе́жыць роднаснымі з польск. лексемамі, што вельмі няпэўна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ашчэ́р, -у, м.
Выскал; рот з вышчаранымі зубамі.
Драпежны а.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жу́жаль, -я, мн. -і, -яў, м.
Драпежны начны жук (шкоднік азімых).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
смярдзю́чка
‘драпежны звярок’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
смярдзю́чка |
смярдзю́чкі |
| Р. |
смярдзю́чкі |
смярдзю́чак |
| Д. |
смярдзю́чцы |
смярдзю́чкам |
| В. |
смярдзю́чку |
смярдзю́чак |
| Т. |
смярдзю́чкай
смярдзю́чкаю |
смярдзю́чкамі |
| М. |
смярдзю́чцы |
смярдзю́чках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
вы́скал, -у, мн. -ы, -аў, м.
Сціснутыя зубы, якія відаць з-за расцягнутых губ.
Драпежны в.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)