докла́д в разн. знач. дакла́д, -да м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Дакла́д ’даклад’ (БРС). Паводле Шанскага (1, Д, Е, Ж, 157), бел. дакла́д (як і балг. докла́д) запазычана з рус. докла́д ’тс’. Рус. слова ўтворана бязафіксным спосабам словаўтварэння ад дзеяслова докладати ’дакладваць’. У рус. помніках яно вядома з 1474 г. Сюды адносяцца і дакла́дчык, дакла́дчыца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ко́мкаць несов. (наспех доканчивать) ко́мкать;
к. дакла́д — ко́мкать докла́д
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ко́мкать несов.
1. камячы́ць;
2. перен. ко́мкаць;
ко́мкать докла́д ко́мкаць дакла́д.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ско́мкать сов.
1. скамячы́ць;
2. перен. ско́мкаць;
ско́мкать докла́д ско́мкаць дакла́д;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дакла́д I м.
1. в разн. знач. докла́д;
д. аб пахо́джанні чалаве́ка — докла́д о происхожде́нии челове́ка;
справазда́чны д. — отчётный докла́д;
ён у дырэ́ктара з ~дам — он у дире́ктора с докла́дом;
без ~да не ўвахо́дзіць — без докла́да не входи́ть;
2. офиц. (письменное заявление) представле́ние ср.; докла́д;
д. аб пераво́дзе на но́вую паса́ду — представле́ние о перево́де на но́вую до́лжность
дакла́д II м., порт., сапож. прикла́д
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
самокрити́ческий самакрыты́чны;
самокрити́ческий докла́д самакрыты́чны дакла́д;
самокрити́ческий подхо́д к де́лу самакрыты́чны падыхо́д да спра́вы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
загрува́сціць сов., прям., перен. загромозди́ть;
з. пако́й мэ́бляй — загромозди́ть ко́мнату ме́белью;
з. дакла́д цыта́тамі — загромозди́ть до́клад цита́тами
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Дакла́дны ’дакладны’ (БРС). Укр. докла́дний ’тс’. Запазычанне з польск. dokładny ’тс’. Параўн. дакла́днасць, дакла́дна. Польск. слова з такім значэннем вядома ў помніках з XVIII ст. і звязана з дзеясловам dokładać (się), dokład. Слаўскі (1, 154) прыводзіць як паралель ст.-польск. dołożny ’дакладны’ (< dołożyć) і рус. приле́жный (< прилега́ть).
Дакладны́ (БРС): дакладна́я запіска < рус. докладна́я записка (а гэтыя словы да докла́д > бел. дакла́д). Адносна рус. докладна́я (уласна дакладная записка) падрабязна ў Шанскага, 1, Д, Е, Ж, 157. Ужо ў сярэдзіне XV ст. ужывалася слова докладная («а докладную писал чернец Иринарх…»), якое ўзнікла на базе словазлучэння докладная грамота.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прысвяці́ць сов., в разн. знач. посвяти́ть;
п. жыццё маста́цтву — посвяти́ть жизнь иску́сству;
п. сябе́ наро́ду — посвяти́ть себя́ наро́ду;
п. дакла́д тво́рчасці Я́нкі Купа́лы — посвяти́ть докла́д тво́рчеству Я́нки Купа́лы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)