дива́н​I м. кана́па, -пы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дива́н​II ист., лит. дыва́н, -на́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дива́н-крова́ть ж. кана́па-ло́жак, род. кана́пы-ло́жка м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кана́па ж. дива́н м.; оттома́нка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дива́нный (к дива́н​I) кана́пны, кана́павы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абляжа́ць сов., разг. облежа́ть;

а. кана́пу — облежа́ть дива́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кана́па-ло́жак (род. кана́пы-ло́жка) ж. дива́н-крова́ть м.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Дыва́н 1 ’дыван, пакрывала на ложак’ (Сцяшк., Сцяц. Нар., Сл. паўн.-зах., Шатал.), ’дыван’ (БРС). Укр. дыял. диван ’дыван’. Запазычанне з польск. dywan ’тс’. У польск. мове гэта значэнне тыпова польскае (Слаўскі, 1, 187), таму і можна меркаваць аб запазычанні іменна з польск. мовы. Зыходным для гэтай групы слоў з’яўляецца тур. divan ’двор, рада, сход’ (< перс. divān; гл. Локач, 42). У польск. мове ’дыван’ < ’пакой, засланы дыванамі’ (Слаўскі, там жа, са спасылкай на Карловіча, Wyr. obce, 141). Рус. диван ’канапа’, чэш. divan ’нізкая канапа’ маюць некалькі іншую семантыку. Рус. слова, паводле Фасмера (1, 512–513) і Шанскага (1, Д, Е, Ж, 113), запазычана непасрэдна з франц. divan ’тс’ (< араб. < тур.-перс.). Гл. яшчэ Кюнэ, Poln., 52.

Дыва́н 2 ’мяккая мэбля на спружынах’ (Сцяшк.). Зыходзячы са значэння (параўн. дыва́н 1), трэба лічыць гэта слова запазычаннем адносна новага часу з рус. дива́н ’канапа’ (аб рус. слове гл. пад дыва́н 1).

Дыва́н 3 ’дыван, дзяржаўная рада ў Турцыі; месца пасяджэнняў; збор арыентальных твораў’ (ТСБМ). Рус. дива́н, польск. dywan, чэш. divan, балг. дива́н і г. д. Зыходным з’яўляецца тур.-перс. divan (divān). Па паходжанню гэта слова ідэнтычнае з дыва́н 1 (гл. там падрабязна аб гісторыі лексемы). Гл. яшчэ Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 112–113.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дыва́н I, -на́ м. ковёр

дыва́н II м., ист., лит. дива́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падкаці́цца сов.

1. в разн. знач. подкати́ться;

ша́рык ~ці́ўся пад кана́пу — ша́рик подкати́лся под дива́н;

2. подольсти́ться;

п. да каго́-не́будзь — подольсти́ться к кому́-л.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)