дзяды́, -о́ў.

1. Людзі, якія жылі раней, продкі.

Д. і прадзеды нашы.

2. (з вялікай літары). Абрад памінання нябожчыкаў, а таксама дзень, калі выконваўся гэты абрад.

Восеньскія Д.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзяды́

‘пустазелле’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. дзяды́
Р. дзядо́ў
Д. дзяда́м
В. дзяды́
Т. дзяда́мі
М. дзяда́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дзяды́

‘рэлігійны абрад’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. дзяды́
Р. дзядо́ў
Д. дзяда́м
В. дзяды́
Т. дзяда́мі
М. дзяда́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дзяды́, -о́ў, адз. дзед, -а, М дзе́дзе, м.

1. Пустазелле з калючым лісцем і сцяблом, з лілавата-чырвоным суквеццем; бадзяк.

2. Пустазелле з шырокім лісцем і ўчэпістымі суквеццямі; лопух.

На штаны начаплялася дзядоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзяды́

‘продкі’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. дзяды́
Р. дзядо́ў
Д. дзяда́м
В. дзядо́ў
Т. дзяда́мі
М. дзяда́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дзяды́ I мн.

1. де́ды, пре́дки;

2. рел. роди́тельская суббо́та

дзяды́ II ед. нет, бот.

1. (растение) репе́йник м., репе́й м., лопу́х м.;

2. (головки) репе́йник м., репе́й м.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзяды́ ​1, ‑оў; адз. няма.

1. Людзі, якія жылі раней; продкі. Дзяды і прадзеды. □ Дзяды нашы білі драпежнікаў прускіх, Не даўшы надзець на сябе кайданы. Броўка.

2. Абрад памінання нябожчыкаў, а таксама дзень, калі выконваўся гэты абрад. Апошняе [ворыва] скончым на гэтым тыдні, і ў суботу, на дзяды, якраз можна будзе грэчку сеяць. Гартны.

дзяды́ ​2, ‑оў; адз. дзед, ‑а, М ‑дзе, м.

1. Пустазелле з калючым лісцем і сцяблом, з лілавата-чырвоным суквеццем; бадзяк. Густа буялі каструбаватыя калючыя кусты дурнап’яну, дзядоў ды крапівы. Мележ.

2. Пустазелле з шырокім лісцем і ўчэпістымі суквеццямі-шышкамі; лопух. // Учэпістыя суквецці-шышкі гэтай расліны. [У Паўліка] пяты парэпаныя, шапка дзіравая, штаны ўсе ў дзядах. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзе́д

‘прыстасаванне, у якое ўтыкалася лучына’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. дзе́д дзяды́
Р. дзе́да дзядо́ў
Д. дзе́ду дзяда́м
В. дзе́д дзяды́
Т. дзе́дам дзяда́мі
М. дзе́дзе дзяда́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дзед², -а, М дзе́дзе, мн. дзяды́, дзядо́ў, м. (гіст.).

Прыстасаванне для асвятлення хаты з дапамогай лучыны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзе́д

‘бацькаў або матчын бацька; стары чалавек’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. дзе́д дзяды́
Р. дзе́да дзядо́ў
Д. дзе́ду дзяда́м
В. дзе́да дзядо́ў
Т. дзе́дам дзяда́мі
М. дзе́дзе дзяда́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)