дзядо́к

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. дзядо́к дзядкі́
Р. дзядка́ дзядко́ў
Д. дзядку́ дзядка́м
В. дзядка́ дзядко́ў
Т. дзядко́м дзядка́мі
М. дзядку́ дзядка́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дзядо́к I, -дка́ м. старичо́к

дзядо́к II, -дка́ м., стр. соха́ ж.

дзядо́к III, -дка́ м., обл., уст. свете́ц

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзядо́к, ‑дка, м.

Памянш.-ласк. да дзед ​1 (у 2 знач.). Рэдкія асобы засталіся пры хатах: дзе бабулька старая з дзіцём, дзе нядужы дзядок. Гартны. Коней вартуе цяпер нізенькі дзядок Арцём. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзед¹, -а, М дзе́дзе, мн. дзяды́, дзядо́ў, м.

1. Бацькаў або матчын бацька.

2. Стары чалавек.

Сюды прыходзіў мудры д.

3. Муж (разм.).

Добра каша пры хлебе, добра баба пры дзедзе (прыказка).

◊

Дзед Мароз — казачны стары з сівой барадой, які ўвасабляе мароз і навагодняе свята.

Следам за дзедам — па прыкладзе старэйшых.

|| памянш.-ласк. дзядо́к, -дка́, мн. -дкі́, -дко́ў, м. (да 2 знач.; разм.).

|| ласк. дзяду́ля, -і, мн. -і, -ль, м., дзяду́ня, -і, мн. -і, -нь, м. і дзяду́ся, -і, мн. -і, -сь, м.

|| прым. дзе́даўскі, -ая, -ае і дзядо́ўскі, -ая, -ае.

Дзедаўская спадчына.

Дзядоўская паходка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

няду́жы, -ая, -ае.

Слабы фізічна; хваравіты.

Н. дзядок.

|| наз. няду́жасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

де́дка прост. дзе́дка, -кі м., дзядо́к, -дка́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

старичо́к уменьш.-ласк. старэ́нькі, -кага м., дзядо́к, -дка́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

палітыка́н, ‑а, м.

Пагард. Беспрынцыповы палітык, палітычны дзядок; інтрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ківа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. Рытмічна хістацца з боку ў бок або зверху ўніз.

Галінкі ківаюцца на ветры.

2. Ісці з цяжкасцю, хістаючыся (ад стомы, хваробы і пад.).

Ледзь ківаецца стары дзядок.

|| аднакр. кіўну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся (да 1 знач.).

|| наз. ківа́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

схварэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.

Разм. Страціць здароўе ад шматлікіх хвароб. Дзядок зусім схварэў за восень.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)