даўны́м-даўно́
прыслоўе, утворана ад прыметніка
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| даўны́м-даўно́ |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
даўны́м-даўно́ нареч. давны́м-давно́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
даўны́м-даўно́, прысл.
Разм. Вельмі даўно. Даўным-даўно, яшчэ пры панах, на беразе Зялёнага возера стаяў прыгожы маёнтак. Ваданосаў. Некалі, даўным-даўно, жыў у адной вёсцы працавіты селянін Саўка. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
да́ўны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
да́ўны |
да́ўная |
да́ўнае |
да́ўныя |
| Р. |
да́ўнага |
да́ўнай
да́ўнае |
да́ўнага |
да́ўных |
| Д. |
да́ўнаму |
да́ўнай |
да́ўнаму |
да́ўным |
| В. |
да́ўны (неадуш.)
да́ўнага (адуш.) |
да́ўную |
да́ўнае |
да́ўныя (неадуш.)
да́ўных (адуш.) |
| Т. |
да́ўным |
да́ўнай
да́ўнаю |
да́ўным |
да́ўнымі |
| М. |
да́ўным |
да́ўнай |
да́ўным |
да́ўных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
давны́м-давно́ нареч., разг. даўны́м-даўно́; за міну́лым ча́сам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
піяне́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Жан. да піянер (у 1, 2 і 4 знач.). [Надзя:] — Гэта было даўным-даўно, калі я хадзіла яшчэ ў піянерках. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Не́ўкач, неўкача ’калісьці, даўным-даўно’ (Сл. Брэс.), неўкоч, неўкоча ’калісьці; калі-небудзь; у хуткім часе’ (ТС), ’калісьці, даўным-даўно’ (лунін., Жыв. сл.), нёкоч ’некалі, калісьці, даўней’ (пін., Нар. лекс.). Відаць, можа быць збліжала са славен. nekoč ’аднойчы, некалі, калісьці’, што з не (адмоўе) і ko ’калі’ (< къ, гл. к), с — узмацняльная партыкула, адпавядае бел. ч(чы), параўн. гэтачы, колечы і інш. (Карскі 2-3, 71; ESSJ SG, 2, 305–306). Спецыфічная беларуска-славенская паралель можа служыць падставай для рэканструкцыі праславянскага дыялектызма (*ne‑kb‑čb?). Сярод беларускіх слоў больш ранняй формай трэба лічыць форму без устаўнога ў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
даўно, даўным-даўно; цеперся (абл.); калі (перан.) □ каторы час, каторая пара, не сягоння, сто гадоў
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)