датыка́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. датыка́юся датыка́емся
2-я ас. датыка́ешся датыка́ецеся
3-я ас. датыка́ецца датыка́юцца
Прошлы час
м. датыка́ўся датыка́ліся
ж. датыка́лася
н. датыка́лася
Загадны лад
2-я ас. датыка́йся датыка́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час датыка́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

датыка́цца I (да каго, чаго) несов.

1. прикаса́ться (к кому, чему), притра́гиваться (к кому, чему), дотра́гиваться, каса́ться (кого, чего);

2. перен. каса́ться (чего); соприкаса́ться (с чем);

1, 2 см. даткну́цца

датыка́цца II несов., страд. дотыка́ться; см. датыка́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

датыка́цца ​1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да даткнуцца.

2. Даходзіць да чаго‑н., размяшчацца ўшчыльную з чым‑н. Рама датыкаецца да вушака.

датыка́цца ​2, ‑аецца; незак.

Зал. да датыкаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даткну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак., да каго-чаго.

Дакрануцца да чаго-н.

Д. смычком да струн.

|| незак. датыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

датыкацца, дакранацца, кранацца, кранаць, закранаць, кратаць, чапацца, чапаць, брацца; датыркацца, датыркаць (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

дотра́гиваться несов. дакрана́цца, датыка́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

датыка́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. датыкацца ​1 (у 1 знач.) — даткнуцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кало́ць

‘датыкацца вострым, утыкаць, забіваць, рабіць заўвагі’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. калю́ ко́лем
2-я ас. ко́леш ко́леце
3-я ас. ко́ле ко́люць
Прошлы час
м. кало́ў кало́лі
ж. кало́ла
н. кало́ла
Загадны лад
2-я ас. калі́ калі́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час ко́лючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

крана́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. Зрушвацца з месца, пачынаць рухацца.

Электрычка кранаецца з месца.

2. каго-чаго. Датыкацца да каго-, чаго-н.

К. рукой пляча таварыша.

Смычок ледзь кранаўся струн.

|| зак. крану́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шчу́паць, -аю, -аеш, -ае; -аны; незак.

1. каго-што. Датыкацца, мацаць з мэтай агляду, даследавання.

Ш. курэй.

2. перан. Уважліва разглядаць.

Ш. вачамі каго-, што-н.

3. што. Даследаваць шчупам.

|| зак. пашчу́паць, -аю, -аеш, -ае; -аны.

|| наз. шчу́панне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)