далажы́ць², -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; зак., што і чаго.
Палажыць дадаткова; дадаць, дакласці.
Д. у слоік варэнне.
Д. яшчэ дзясятку.
|| незак. дакла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
далажы́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
далажу́ |
дало́жым |
| 2-я ас. |
дало́жыш |
дало́жыце |
| 3-я ас. |
дало́жыць |
дало́жаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
далажы́ў |
далажы́лі |
| ж. |
далажы́ла |
| н. |
далажы́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
далажы́ |
далажы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
далажы́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
далажы́ць¹, -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны; зак.
1. што, аб чым, пра што. Паведаміць каму-н. аб чым-н.
Д. аб ходзе справы.
Д. пра здарэнне.
2. аб кім, пра каго. Паведаміць аб прыходзе наведвальніка.
Далажыце пра мяне дырэктару.
|| незак. дакла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
далажы́ць I сов. (сообщить) доложи́ть;
д. аб хо́дзе спра́вы — доложи́ть о хо́де де́ла;
~жы́це пра мяне́ дырэ́ктару — доложи́те обо мне дире́ктору
далажы́ць II сов. (прибавить) доложи́ть;
д. яшчэ́ дзяся́тку — доложи́ть ещё деся́тку;
д. сло́ік варэ́ннем — доложи́ть в ба́нку варе́нья
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
далажы́ць 1, ‑лажу, ‑ложыш, ‑ложыць; зак., што і без дап.
1. Афіцыйна паведаміць, зрабіць даклад 1 (у 2 знач.). — Таварышы, — звярнуўся Гуга да сходу: — да нас прыехаў наш таварыш і зямляк. .. У яго ёсць план работы, аб якім ён і даложыць вам. Колас. // Зрабіць данясенне, давесці да ведама. Пагранічнік далажыў начальніку заставы Мікалаю Іванавічу Свірыну пра здарэнне. Пальчэўскі. Келер пастроіў салдат і далажыў лейтэнанту, што скончылі аперацыю. Мележ. // Разм. Расказаць, паведаміць аб чым‑н. — А вас, панічыку, пыталася паненка, — далажыла бабка настаўніку, як толькі ён вярнуўся з гасцей. Колас.
2. Паведаміць начальніку, гаспадару аб прыходзе наведвальніка. Сакратар(к)а далажыла, і .. дырэктар згадзіўся прыняць наведвальніка. Шахавец.
•••
Далажыць па камандзе — далажыць вышэйшаму па рангу камандзіру.
далажы́ць 2, ‑лажу, ‑ложыш, ‑ложыць; зак., што і чаго.
Палажыць дадаткова; дадаць, дакласці. Далажыць у сподак варэння. Далажыць грошай на пакупку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дало́жаны I доло́женный; см. далажы́ць I
дало́жаны II доло́женный; см. далажы́ць II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дало́жаны 1, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад далажыць 1.
дало́жаны 2, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад далажыць 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узво́д¹, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
Падраздзяленне роты, эскадрона або батарэі.
|| прым. узво́дны, -ая, -ае.
Узводны камандзір.
Далажыць узводнаму (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дакла́дваць I несов. (сообщать) докла́дывать; см. далажы́ць I
дакла́дваць II несов. (прибавлять) докла́дывать; см. далажы́ць II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дакла́дваць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да далажыць 1.
дакла́дваць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да дакласці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)