дактры́на, -ы, мн. -ы, -ры́н, ж.
Вучэнне, навуковая філасофская, палітычная, ідэалагічная і пад. канцэпцыя.
Ваенная д.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дактры́на
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
дактры́на |
дактры́ны |
| Р. |
дактры́ны |
дактры́н |
| Д. |
дактры́не |
дактры́нам |
| В. |
дактры́ну |
дактры́ны |
| Т. |
дактры́най
дактры́наю |
дактры́намі |
| М. |
дактры́не |
дактры́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дактры́на, ‑ы, ж.
Кніжн. Навуковая або філасофская тэорыя, палітычная сістэма, вучэнне. Дзяржаўная дактрына. Ваенная дактрына.
[Лац. doctrina.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
доктри́на книжн. дактры́на, -ны ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
панісламі́зм, ‑у, м.
Рэакцыйная рэлігійна-палітычная дактрына, якая прапаведуе аб’яднанне ў адну дзяржаву ўсіх народаў, што вызнаюць іслам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пангермані́зм, ‑у, м.
Рэакцыйная шавіністычная дактрына, якая сцвярджае перавагу немцаў над іншымі народамі і дамагаецца сусветнага панавання Германіі. Палітыка пангерманізму.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панцюркі́зм, ‑у, м.
Шавіністычная дактрына турэцкіх рэакцыйных буржуазна-памешчыцкіх колаў, якая ставіць сваёй мэтай аб’яднаць пад уладай Турцыі ўсе народы, што гавораць на цюркскіх мовах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панамерыкані́зм, ‑у, м.
Рэакцыйная палітычная дактрына, у аснову якой пакладзена ідэя аб быццам бы існуючай агульнасці гістарычнага лёсу, эканомікі і культуры ЗША з іншымі краінамі амерыканскага кантынента і якая выкарыстоўваецца імперыялістамі ЗША для закабалення дзяржаў Лацінскай Амерыкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
То́ра 1 ’Пяцікніжжа Маісеева’, ’першая частка Бібліі ў яўрэяў’, ’скрутак з гэтым тэкстам’ (ТСБМ). Параўн. ідыш Tojre ’Пяцікніжжа; рэлігійнае вучэнне, дактрына’, што са ст.-яўр. thōrā́h ’вучэнне, павучанне, закон’ (Міхельсон, Рус. мысль, 670; Голуб-Ліер, 485; ЕСУМ, 5, 602).
То́ра 2 (то́ря) ’мякіна’ (Мат. Маг. 2) — у выніку характэрнага для гаворак усходу Беларусі адсячэння пачатковага а‑ ў лексеме ато́ра ’амеці’ (гл.), аналагічна да ткуль/аткуль, тлымаць/атлымаць ’адламаць’ (Бяльк.) і пад. Параўн. таксама аці́ра, аці́ры ’смецце’ (ЛА, 2) і чэш. otěřiny (sena) ’пацяруха (сена)’; усё да *terti ’церці’ з чаргаваннем галосных.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)