даве́рху, прысл.
Да самых верхніх краёў.
Наліць у бочку вады д.
◊
Знізу даверху —
1) усюды, у любым месцы;
2) ад ніжэйшых інстанцый да вышэйшых.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даве́рху
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| даве́рху |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
даве́рху нареч. до́верху;
зні́зу д. — сни́зу до́верху
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
даве́рху, прысл.
Роўна з верхнімі краямі. Каструля была вялікая, на пяць літраў, і налілі ў яе амаль што даверху — на выпадак, калі хто папросіць дабаўкі. Дамашэвіч. На другі дзень Кастусь Махнач сустракаў каля кузні першую падводу, даверху нагружаную старым жалезным ламаччам. Курто.
•••
Знізу даверху — а) усюды, у любым месцы. У кошыку знізу даверху былі баравікі; б) ад ніжэйшых інстанцый да вышэйшых. У кнізе звыш двухсот дакументаў... Тут прадстаўлены ўвесь урадавы апарат знізу даверху. Г. Кісялёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
до́верху нареч. даве́рху; ро́ўна з края́мі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Раёшкі: у раёшкі ’поўна, даверху’. З у краёчкі (краёшкі) ’да краёў’, дзе адпала пачатковае ‑к‑. Ад край 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зні́зу, прысл.
1. З ніжняга боку, унізе.
Хлеб падгарэў з.
З. даверху.
Глядзець з. ўверх на каго-н. (таксама перан.: адносіцца да каго-н. з глыбокай павагай).
2. перан. З боку шырокіх мас народа.
Рух пачаўся з.
Крытыка з.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прамча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
Тое, што і прамчацца (у 1 знач.). Праедзе грузавік, даверху нагружаны бульбай, прамчыць матацыкл. І наступае цішыня... Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дасы́паць, -плю, -плеш, -пле; -плем, -плеце, -плюць; -паў, -пала; дасы́п; -паны; зак.
1. што. Скончыць сыпаць, насыпаць да пэўнага ўзроўню, дабавіць да поўнага.
Д. мяшок даверху.
2. чаго. Насыпаць дастаткова чаго-н.
Д. солі ў страву.
|| незак. дасыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. дасы́пка, -і, ДМ -пцы, ж. і дасыпа́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напакава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., што.
Шчыльна ўкладваючы, уціскаючы, напоўніць што‑н. даверху. Напакаваць чамадан. Напакаваць рукзак. Напакаваць паперамі партфель. // Разм. Напоўніць якімі‑н. рэчамі што‑н.; налажыць. Цёплая восень напакавала.. [пастуховы] торбы баравікамі. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)