дабра́ць, -бяру́, -бярэ́ш, -бярэ́; -бяро́м, -бераце́, -бяру́ць; -бяры́; -бра́ны; зак., каго-што і каго-чаго.

1. Сабраць дадаткова, да поўнай меры.

Д. ягад у кош.

2. Выбіраючы, знайсці патрэбнае.

Д. крэсла да гарнітура.

Д. матэрыі на сукенку.

3. Завяршыць набор чаго-н. (кнігі, артыкула і пад.).

Д. кнігу.

|| незак. дабіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дабра́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. дабяру́ дабяро́м
2-я ас. дабярэ́ш дабераце́
3-я ас. дабярэ́ дабяру́ць
Прошлы час
м. дабра́ў дабра́лі
ж. дабра́ла
н. дабра́ла
Загадны лад
2-я ас. дабяры́ дабяры́це
Дзеепрыслоўе
прош. час дабра́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дабра́ць сов.

1. в разн. знач. добра́ть;

д. не́калькі чалаве́к да по́ўнага шта́ту — добра́ть не́сколько челове́к до по́лного шта́та;

д. матэ́рыі на пла́цце — добра́ть мате́рии на пла́тье;

д. а́ркуш — полигр. добра́ть лист;

2. (што да чаго) подобра́ть (что по чему; что к чему);

д. што-не́будзь да гу́сту — подобра́ть что́-л. по вку́су;

д. крэ́сла да гарніту́ра — подобра́ть стул к гарниту́ру;

◊ ла́ду не д. — то́лку не доби́ться;

ро́зуму не д. — ума́ не приложи́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дабра́ць, ‑бяру, ‑бярэш, ‑бярэ; ‑бяром, ‑бераце; зак., каго-што.

1. і чаго. Узяць яшчэ нейкую колькасць да поўнай меры. Дабраць вады ў каструлю.

2. Скончыць набор (кнігі, артыкула і пад.). Дабраць часопіс.

3. Выбіраючы, знайсці, падабраць патрэбнае, прыдатнае, адпаведнае чаму‑н. Дабраць ключ да замка. Дабраць чаравікі да пары. □ Чорт не адны лапці стаптаў, пакуль такую пару дабраў. З нар.

•••

Ладу не дабраць — не знайсці выхаду з якога‑н. становішча.

Розуму не дабраць — не магчы знайсці рашэння якога‑н. пытання, не ведаць, што рабіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дабіра́ць гл. дабраць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дабіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да дабраць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дабо́р, ‑у, м.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. дабіраць — дабраць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

добра́ть сов., в разн. знач. дабра́ць, мног. падабіра́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дабра́ны

1. в разн. знач. до́бранный;

2. (да чаго) подо́бранный (к чему);

1, 2 см. дабра́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дабіра́ць несов.

1. в разн. знач. добира́ть;

2. (што да чаго) подбира́ть (что по чему, что к чему);

1, 2 см. дабра́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)