даба́віць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
даба́ўлю |
даба́вім |
| 2-я ас. |
даба́віш |
даба́віце |
| 3-я ас. |
даба́віць |
даба́вяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
даба́віў |
даба́вілі |
| ж. |
даба́віла |
| н. |
даба́віла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
даба́ў |
даба́ўце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
даба́віўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
даба́віць, -ба́ўлю, -ба́віш, -ба́віць; -ба́ўлены; зак., каго-што і чаго.
1. Даць, наліць, насыпаць і пад. дадаткова, звыш таго, што маецца, што прызначана, або папоўніць тое, чаго не стае.
Д. вады.
Д. солі ў халаднік.
2. Сказаць або напісаць у дадатак.
Д. некалькі слоў да пісьма.
Усё зразумела, д. нечага.
|| наз. дабаўле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даба́віць сов. доба́вить, приба́вить; (в небольшом количестве — ещё) подба́вить;
д. два́ццаць капе́ек — доба́вить (приба́вить) два́дцать копе́ек;
д. со́лі ў суп — приба́вить (подба́вить) со́ли в суп
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
даба́віць, ‑баўлю, ‑бавіш, ‑бавіць; зак., каго-што і чаго.
Дадаць таго, чаго дзе‑н. не хапае, або прыбавіць звыш таго, што ёсць ці павінна быць. Дабавіць цукру ў чай. // а таксама пра што і з дадан. сказам. Сказаць ці напісаць што‑н. у дадатак. Калі ўжо гутарка зайшла, і я дабаўлю пра асла. Бачыла. — Дабавім, што вучыліся ў старой Чыжэвіцкай школе, бо новая толькі ў гэтым годзе пачне працаваць. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Даба́віць ’дабавіць’. Рус. доба́вить, укр. доба́вити. Параўн. далей балг. доба́вя, доба́вям ’дабаўляць’, макед. добави, серб.-харв. до̀бавити ’дастаць, дабыць’, славен. dobáviti. Прасл. *dobaviti (*do‑baviti). Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 39. Як відаць з агляду форм, гэтага слова няма ў зах.-слав. мовах, таму яго можна лічыць дыялектным праславянскім. Шанскі (1, Д, Е, Ж, 144–145) ідзе яшчэ далей і лічыць доба́вить (а таксама ўкр. доба́вити і бел. даба́віць) уласна рус. словам (resp. усх.-слав.?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
подба́вить сов. падба́віць, даба́віць, дада́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
даба́ўлены доба́вленный, приба́вленный, подба́вленный; см. даба́віць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дабаўля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.
Незак. да дабавіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здо́ба, -ы, ж.
1. Тлушч, цукар і яйкі, што дабаўляюцца ў цеста.
Дабавіць здобы ў цеста.
2. зб. Вырабы са здобнага цеста.
Напячы здобы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даба́ўлены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад дабавіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)