гілява́ць
‘імкліва бегаць, ратуючыся ад укусаў насякомых (пра кароў, цялят)’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
гілю́е |
гілю́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
гілява́ў |
гілява́лі |
| ж. |
гілява́ла |
| н. |
гілява́ла |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
гілю́ючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Гілява́ць ’гізаваць’ (Сцяшк.). Так, як ад гіж (гл.) утвораны дзеясловы гіжа́ць, гіжува́ць, а ад гіз ’авадзень’ — гіз ’гізаванне’, гі́зава́ць, так і ад гіль ’авадзень’ утвараецца гілява́ць. Сл. паўн.-зах. прыводзіць форму ґілява́ць і мяркуе, што гэта запазычанне з літ. gyliúoti ’гізаваць, гарэзаваць, забаўляцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разгалява́цца ’увайсці ў азарт’ (Сцяшк. Сл.). Няяснае слова. Магчыма, звязана з гілява́ць (гл.) або з рус. цвяр. разга́литься ’моцна захацець чаго-небудзь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гі́ля-гі́ля-гі́ля ’выклічнік для адгону гусей’ (Шатал.), гіль, гі́ля ’тс’ (Янк. III). Ці не звязана з дзеясловам гілява́ць ’гізаваць’? Гэты выклічнік ёсць і ў іншых слав. мовах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)