гру́нт
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
гру́нт |
грунты́ |
| Р. |
гру́нту |
грунто́ў |
| Д. |
гру́нту |
грунта́м |
| В. |
гру́нт |
грунты́ |
| Т. |
гру́нтам |
грунта́мі |
| М. |
гру́нце |
грунта́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
грунт, -у, М -нце, мн. грунты́, -о́ў, м.
1. Глеба, зямля.
Гліністы г.
2. Цвёрдае дно пад вадой.
Убіць па́лі ў г.
3. Слой рэчыва, якім пакрыта палатно ці дрэва, прызначаныя для жывапісу.
Нанесці г. на палатно.
4. перан. Тое галоўнае, на чым асноўваецца, грунтуецца што-н.
|| прым. грунтавы́, -а́я, -о́е (да 1 і 3 знач.).
Грунтавыя воды.
Грунтавая дарога (не брукаваная). Грунтавыя фарбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
грунт в разн. знач. грунт, род. гру́нту м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
грунт (род. гру́нту) м.
1. грунт, по́чва ж.;
мя́ккі г. — мя́гкий грунт, мя́гкая по́чва;
глі́ністы г. — гли́нистый грунт, гли́нистая по́чва;
2. жив. грунт, грунто́вка;
клеявы́ г. — клеево́й грунт, клеева́я грунто́вка;
3. разг. подпо́чвенный пласт;
4. перен. (основа) по́чва;
◊ на гру́нце чаго-небудзь — на по́чве чего-л.;
не губля́ць гру́нту пад нага́мі — не теря́ть по́чвы под нога́ми;
стая́ць на цвёрдым гру́нце — стоя́ть на твёрдой по́чве;
вы́біць г. з-пад ног — вы́бить по́чву из-под ног;
нама́цваць (зандзі́раваць) г. — нащу́пывать (зонди́ровать) по́чву
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
грунт, ‑у, М ‑нце, м.
1. Верхні пласт зямлі; глеба. Высадзіць памідоры ў адкрыты грунт. □ Пад нагамі адчуваўся трывалы, увесь у купінах грунт. Мележ. // Цвёрдае дно натуральнага воднага басейна; глеба марскога, рачнога і пад. дна. Донны грунт. □ Нераст [ментуза] адбываецца пад лёдам на глыбіні ад 1 да 2,5 метра пераважна на камяністым або пясчаныя грунце. Матрунёнак.
2. Пласты зямлі, якія знаходзяцца пад глебай. Вывучэнне саставу і ўласцівасцей грунтоў — задачы інжынерна-геалагічных даследаванняў. □ У зямлі ёсць такія грунты, дзе вада спыняецца, не ідзе далей. Колас.
3. перан. Тое галоўнае, на чым асноўваецца што‑н. Хоць матэматыка грунт усяму на свеце, але Юлька на гэтым «грунце» яшчэ слаба трымаецца. Бядуля.
4. Слой рэчыва, якім пакрыта палатно, дошка і пад., прызначаныя для жывапісу ці графікі. Нанесці грунт.
5. Састаў, якім пакрываюць паверхню, рыхтуючы яе для жывапісу ці афарбоўкі; грунтоўка.
•••
Выбіць грунт з-пад чыіх ног гл. выбіць.
Траціць грунт пад нагамі гл. траціць.
[Ням. Grund — глеба, аснова.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Грунт 1 ’грунт’ (БРС). Ст.-бел. кгрунтъ, грунтъ ’грунт, зямля, аснова, зямельная ўласнасць’ (Булыка, Запазыч., 152). Рус. грунт, укр. грунт. Запазычанне з польск. grunt ’тс’ < ням. Grund. Гл. Фасмер, 1, 464; Шанскі, 1, Г, 184.
Грунт 2 ’галоўна, важна’ (Сцяц.). Запазычанне з польск. grunt ’тс’ (< ням.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
насыпны́ в разн. знач. насыпно́й;
н. грунт — насыпно́й грунт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
затраве́лы, -ая, -ае.
Зарослы травой.
З. грунт.
|| наз. затраве́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
размы́ты размы́тый;
р. грунт — размы́тый грунт;
~тая плаці́на — размы́тая плоти́на; см. размы́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ту́пкі, -ая, -ае (разм.).
Цвёрды, утаптаны (пра зямлю, грунт).
Тупкае дно ракі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)