грані́ца

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. грані́ца грані́цы
Р. грані́цы грані́ц
Д. грані́цы грані́цам
В. грані́цу грані́цы
Т. грані́цай
грані́цаю		 грані́цамі
М. грані́цы грані́цах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

паграні́чны, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца або адбываецца каля граніцы.

Пагранічная зона.

П. інцыдэнт.

2. Які мае адносіны да аховы граніцы.

П. гарнізон.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

інцыдэ́нт, -у, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

Выпадак, здарэнне непрыемнага харакгару, непаразуменне.

І. на граніцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

намежава́ць, -мяжу́ю, -мяжу́еш, -мяжу́е; -мяжу́й; -межава́ны; зак., чаго.

Устанавіць граніцы, межы чаго-н.

|| незак. намяжо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паруша́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Той, хто парушае якія-н. правілы, законы, звычаі.

П. дысцыпліны.

П. граніцы.

|| ж. паруша́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фарпо́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

1. Перадавы пункт на граніцы, перадавая ўмацаваная пазіцыя.

2. перан. Перадавы пункт, апора чаго-н.

Акадэмія — ф. навукі.

|| прым. фарпо́ставы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паграні́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які знаходзіцца каля граніцы, уздоўж граніцы. Пагранічная зона. □ Тут ляжала калісьці прасека Пагранічнай лясной паласы. Калачынскі. Пагранічная пушча вакол загула. Куляшоў. // Які адбываецца на граніцы. Пагранічны інцыдэнт. Пагранічная служба. // Які паказвае граніцу. На бурым .. фоне прыемна вылучаюцца паласатыя пары пагранічных слупоў. Брыль.

2. Які мяжуецца з кім‑, чым‑н. Пагранічная рэспубліка. Пагранічныя горы.

3. Які мае адносіны да аховы граніцы. Пагранічная варта. Пагранічная застава. Пагранічны гарнізон. □ Прыдзвінне ад Полацка да граніцы з Латвіяй было краем насцярожанай пагранічнай цішыні. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грані́ца, -ы, мн. -ы, -ні́ц, ж.

Лінія, якая раздзяляе тэрыторыі сумежных дзяржаў.

Дзяржаўная г.

◊

За граніцай — у замежных дзяржавах.

За граніцу — у замежныя дзяржавы.

З-за граніцы — з замежных дзяржаў.

|| прым. грані́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэдэмарка́цыя, ‑і, ж.

Спец. Аднаўленне пагранічных знакаў на дзяржаўнай граніцы.

[Фр. redémarcation.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пракро́чваць, пракрочываць ’грашыць’ (Нас.), прабачэнне ’пераход, перасячэнне граніцы’ (трох., Сл. ПЗБ). З польск. przekroczwać ’пераступаць; парушаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)