грамадзя́нін
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
грамадзя́нін |
грамадзя́не |
| Р. |
грамадзя́ніна |
грамадзя́н |
| Д. |
грамадзя́ніну |
грамадзя́нам |
| В. |
грамадзя́ніна |
грамадзя́н |
| Т. |
грамадзя́нінам |
грамадзя́намі |
| М. |
грамадзя́ніне |
грамадзя́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
раўнапра́ўе, -я, н.
Раўнапраўнае становішча, роўнасць у правах.
Р. грамадзян.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
грамадзя́нства, -а, н.
Прыналежнасць да ліку грамадзян дзяржавы, прававое становішча грамадзяніна (у 1 знач.).
Беларускае г.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
астракі́зм, -у, м. (кніжн.).
1. У Старажытнай Грэцыі — выгнанне небяспечных для дзяржавы грамадзян, што вырашалася шляхам тайнага галасавання.
2. перан. Выгнанне, ганенне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праваахо́ўны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Прызначаны для нагляду і ахоўвання правоў грамадзян. Праваахоўныя органы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канстыту́цыя¹, -і, мн. -і, -цый, ж.
Асноўны закон дзяржавы, які вызначае асновы грамадскага і дзяржаўнага ладу, сістэму дзяржаўных органаў, правы і абавязкі грамадзян.
К.
Рэспублікі Беларусь.
|| прым. канстытуцы́йны, -ая, -ае.
К. лад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сацыя́льны, -ая, -ае.
1. гл. соцыум.
2. Грамадскі, які мае адносіны да жыцця людзей і да іх адносін у грамадстве.
Сацыяльнае становішча.
Сацыяльнае асяроддзе.
○
Сацыяльнае забеспячэнне — дзяржаўная сістэма матэрыяльнага забеспячэння грамадзян у старасці, а таксама ў выпадку хваробы або непрацаздольнасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
суграмадзя́нін, ‑а; мн. ‑дзяне, ‑дзян; м.
Грамадзянін той жа дзяржавы (у адносінах да іншых грамадзян). // Жыхар або ўраджэнец адной мясцовасці з кім‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раўнапра́ўе, ‑я, н.
Валоданне роўнымі, аднолькавымі правамі. Нацыянальнае раўнапраўе. □ Раўнапраўе грамадзян СССР забяспечваецца ва ўсіх галінах эканамічнага, палітычнага, сацыяльнага і культурнага жыцця. Канстытуцыя СССР.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэмакра́тыя, -і, ж.
1. Палітычны лад, заснаваны на прызнанні прынцыпаў народаўладства, свабоды і роўнасці грамадзян.
2. Прынцып арганізацыі калектыўнай дзейнасці, пры якім забяспечваецца актыўны і раўнапраўны ўдзел у ёй усіх членаў калектыву.
|| прым. дэмакраты́чны, -ая, -ае.
Д. лад.
Дэмакратычная рэспубліка.
Дэмакратычная партыя.
Дэмакратычныя пераўтварэнні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)