го́рб
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
го́рб |
гарбы́ |
| Р. |
гарба́ |
гарбо́ў |
| Д. |
гарбу́ |
гарба́м |
| В. |
го́рб |
гарбы́ |
| Т. |
гарбо́м |
гарба́мі |
| М. |
гарбе́ |
гарба́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
горб, гарба́, мн. гарбы́, гарбо́ў, м.
1. Ненармальная пукатасць на спіне або на грудзях чалавека.
2. Тлушчавы нарост у некаторых жывёл (напр., у вярблюда).
3. чаго. Узвышэнне на якой-н. паверхні.
Гарбы ўзгоркаў.
◊
Сваім гарбом (разм.) — цяжкай працай.
|| памянш. гарбо́к, -бка́, мн. -бкі́, -бко́ў, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
горб горб, род. гарба́ м.;
◊
свои́м горбо́м сваі́м гарбо́м;
гнуть горб, уст. гнуць горб;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
горб (род. гарба́) м., в разн. знач. горб;
◊ гнуць г. — гнуть горб;
сваі́м гарбо́м — свои́м горбо́м
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
горб, гарба, м.
1. Ненармальная пукатасць на спіне або на грудзях чалавека, якая ўтвараецца ад скрыўлення пазваночніка або грудной клеткі. За вайну Якім яшчэ больш падаўся, ссутуліўся, і ад гэтага горб на яго спіне здаваўся больш крутым, чым раней. Парахневіч. // Тлушчавы нараст на спіне некаторых жывёл, напрыклад вярблюда. // Разм. груб. Спіна. За жыццё памясіў я нямала балот, панасіў на гарбу я нямала турбот. Дубоўка.
2. чаго. Пукатасць, узвышэнне на якой‑н. паверхні. Дзе-нідзе на палях агаліліся рыжыя гарбы узгоркаў. Пянкрат. Крыху правей, куды вядзе аўтастрада, чарнее горб маста. Карпюк.
•••
Гнуць горб гл. гнуць.
Сваім гарбом — цяжкай працай (жыць, зарабляць, здабываць і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Горб ’горб’. Параўн. рус. горб, укр. горб, польск. garb, чэш. hrb, балг. гърбъ́т, ц.-слав. гръбъ. Прасл. *gъrbъ (*gr̥bъ). Роднасныя формы: ст.-прус. garbis ’гара’ (але паходжанне яе няпэўнае; не выключаецца запазычанне з польск. мовы). Гл. Фасмер, 1, 439; Бернекер, 1, 368–369; Траўтман, 78; асабліва Трубачоў, Эт. сл., 7, 199–201 (які не выключае экспрэсіўнае паходжанне слова).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гарбо́к, ‑бка, м.
Разм. Памянш. да горб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гарба́ты, -ая, -ае.
1. Які мае горб (у 1 знач.).
Г. стары.
2. у знач. наз. гарба́ты, -ага, мн. -ыя, -ых, м. Гарбун.
Гарбатага магіла выправіць.
3. Выгнуты, з гарбінкай.
Г. нос.
|| наз. гарба́тасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рама́тусны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Рэўматычны. Рады на момант заварушыліся: хто натужна стараўся выпрастаць горб, хто ўцягваў у сябе адвіслы жывот, хто распраўляў раматусную спіну. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)