глушы́ць, глушу́, глу́шыш, глу́шыць; незак., каго-што.
1. Перашкаджаць слухаць.
Розныя шумы глушылі прамову, і нічога не было чуваць.
2. Рабіць нячутным, заглушаць.
Г. радыё.
3. Не даваць расці, перашкаджаць развіццю чаго-н.
Крапіва глушыла буракі.
Г. ініцыятыву (перан.).
4. Моцным ударам аглушаць, пазбаўляць прытомнасці.
Г. рыбу.
5. Выключаць (матор, машыну і пад.).
Г. матор.
6. Вельмі многа піць чаго-н. (пераважна пра алкаголь; разм.).
Г. гарэлку.
|| зак. заглушы́ць, -глушу́, -глу́шыш, -глу́шыць; -глу́шаны (да 1—3 і 5 знач.) і аглушы́ць, аглушу́, аглу́шыш, аглу́шыць; аглу́шаны (да 4 знач.).
|| наз. глушэ́нне, -я, н. (да 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
глушы́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
глушу́ |
глу́шым |
| 2-я ас. |
глу́шыш |
глу́шыце |
| 3-я ас. |
глу́шыць |
глу́шаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
глушы́ў |
глушы́лі |
| ж. |
глушы́ла |
| н. |
глушы́ла |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
глу́шачы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
глушы́ць несов.
1. в разн. знач. глуши́ть;
рэ́зкія гу́кі глу́шаць мяне́ — ре́зкие зву́ки глу́шат меня́;
роў мато́ра глу́шыць му́зыку — рёв мото́ра глу́шит му́зыку;
пустазе́лле глу́шыць збо́жжа — сорня́к глу́шит хлеба́;
г. мато́р — глуши́ть мото́р;
г. ры́бу — глуши́ть ры́бу;
г. імкне́нні — глуши́ть стремле́ния;
2. прост. (разбивать на куски) бить, кроши́ть;
г. пасу́ду — бить (кроши́ть) посу́ду
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
глушы́ць, глушу, глушылі, глушыць; незак., каго-што.
1. Перашкаджаць слухаць, пазбаўляць магчымасці чуць; аглушаць. Народ таўчэцца каля копкі, Па бруку б’юць падковы звонка, Грымяць павозкі, буды, колы, Аж проста глушаць балаголы. Колас.
2. Рабіць нячутным, бясшумным; заглушаць. Кірмашовы гук і голас глушылі музыку. Гарэцкі.
3. Перашкаджаць сваім ростам росту іншых раслін, пазбаўляючы іх святла і прасторы. Пырнік глушыць збажыну. □ Флоксы напалам з травой глушылі ўсё, што было каля іх і пад імі драбнейшага. Чорны. // перан. Перашкаджаць развіццю чаго‑н. Глушыць ініцыятыву.
4. Разм. Моцным ударам па галаве пазбаўляць прытомнасці; аглушаць. Прыкладам свайго маленькага карабіна .. [Шурка] глушыць аднаго з бандытаў, у другога страляе. Мехаў. // Ударамі па лёдзе або падводнымі выбухамі даводзіць (рыбу) да стану здранцвення. Глушыць рыбу.
5. Выключаць (матор, машыну і пад.). Глушыць трактар.
6. Разм. Многа піць чаго‑н. Глушыць гарэлку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
глуши́ть несов., в разн. знач. глушы́ць;
глуши́ть ры́бу прост. глушы́ць ры́бу;
глуши́ть мото́р глушы́ць мато́р;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наглушы́ць, -глушу́, -глу́шыш, -глу́шыць; -глу́шаны; зак., каго (разм.).
Глушачы, налавіць нейкую колькасць рыбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заглу́шваць, -аю, -аеш, -ае; незак., што.
Тое, што і глушыць (у 2 знач.).
З. гукі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
глушэ́нне ср. глуше́ние; см. глушы́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)