гарчы́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -чы́ць; незак.
Мець горкі прысмак.
У роце гарчыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гарчы́ць
дзеяслоў, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
гарчы́ць |
гарча́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
гарчы́ў |
гарчы́лі |
| ж. |
гарчы́ла |
| н. |
гарчы́ла |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
гарчы́ць несов., см. гарэ́ніць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гарчы́ць, ‑чыць; незак.
Аддаваць гаркатой, мець горкі прысмак. Смага бесперапынна мучыла, прыкра гарчыла ў роце. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
горчи́ть несов. гарчы́ць, разг. гарэ́ніць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Гарэ́ніць ’гарчыць’ (БРС, Касп., Шат., Бяльк., Сцяшк., Сл. паўн.-зах.). Параўн. укр. горе́нити ’тс’, рус. дыял. горе́нить, горо́нить. Ад гор‑, што ў слове *gorьkъ, з «узмацняльным» суфіксам (магчыма, дзеепрыметнікавага паходжання). Параўн. бурэ́ніць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кірза́ты ’кірпаты’ (Ян.). Балтызм. Да літ. kirsti ’рубіць, рэзаць’. Цікава супаставіць дзве групы літоўскіх лексем: kirstii ’рубіць, рэзаць’ — kirstis ’гарчыць’ (гэтыя значэнні традыцыйна звязваюцца — Фрэнкель, 258) і kirpti© ’рэзаць, карпаць’ — kirpti ’кіслець’ (таксама генетычна звязаныя значэнні — там жа, 257–258). Ад апошняга рэгулярна ўтварылася *Älirpötas, *Älirpanösis, якое стала крыніцай бел. кірпаты, кірпаносы (як ад рус. корнать — курносый). Ад першага — кірзаты (Параўн. Мартынаў, Лекс. балтызмы, 28; Лаўчутэ, Балтизмы, 143).⇉
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)