гарма́тны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. гарма́тны гарма́тная гарма́тнае гарма́тныя
Р. гарма́тнага гарма́тнай
гарма́тнае		 гарма́тнага гарма́тных
Д. гарма́тнаму гарма́тнай гарма́тнаму гарма́тным
В. гарма́тны (неадуш.)
гарма́тнага (адуш.)		 гарма́тную гарма́тнае гарма́тныя (неадуш.)
гарма́тных (адуш.)
Т. гарма́тным гарма́тнай
гарма́тнаю		 гарма́тным гарма́тнымі
М. гарма́тным гарма́тнай гарма́тным гарма́тных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гарма́тны оруди́йный, пу́шечный;

◊ ~нае мя́са — пу́шечное мя́со;

на г. стрэл — на пу́шечный вы́стрел

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гарма́тны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да гарматы. Гарматы ствол. Гарматныя залпы. Гарматны разлік. □ Вайна напамінала пра сябе далёкімі гарматнымі стрэламі, гулам самалётаў і гэтымі руінамі, што ляжалі перад вачамі. Хадкевіч.

•••

Гарматнае мяса гл. мяса.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарма́та, -ы, ДМ -ма́це, мн. -ы, -ма́т, ж.

Агульная назва артылерыйскай зброі (пушка, гаўбіца, марціра і інш.).

Супрацьтанкавая г.

|| прым. гарма́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

оруди́йный воен. гарма́тны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

залп, -у, мн. -ы, -аў, м.

Адначасовы выстрал з некалькіх гармат, вінтовак.

Гарматны з. па ворагу.

|| прым. за́лпавы, -ая, -ае (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бо́мба, -ы, мн. -ы, бомб і -аў, ж.

Снарад (гарматны, авіяцыйны, ручны), начынены выбуховым рэчывам.

Фугасная б.

|| прым. бо́мбавы, -ая, -ае.

Б. ўдар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бо́мба, ‑ы, ж.

Снарад (гарматны, авіяцыйны, ручны), начынены выбуховым рэчывам. Валя бачыла, як з-пад самалётаў пасыпаліся чорныя, падобныя на рыб, бомбы. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Снара́д ‘гарматны боепрыпас’ (ТСБМ), ‘ступка з таўкачом’ (Сцяшк. Сл.), знара́д ‘гарматны набой’ (Некр. і Байк.). Ст.-рус. снарядъ сустракаецца ў перадачы слоў гетмана Хадкевіча ў 1615 г.: велѣлъ ис снаряду палит, што можа сведчыць пра наяўнасць слова ў спецыфічным значэнні ‘гармата’ ў старабеларускі перыяд, у той час, як у рускіх помніках шырока ўжывалася нарядъ ‘артылерыя’ (Адзінцоў, Этимология–1981, 89–90). У сучаснай літаратурнай мове, хутчэй за ўсё, запазычана з рус. снаряд. Гл. Трубачоў, Дополн., 3, 697; ЕСУМ, 5, 333. Гл. нарад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

парк², -а і -у, мн. -і, -аў, м.

1. -а. Перасоўны склад для забеспячэння арміі.

Артылерыйскі п.

Гарматны п.

2. -а. Месца стаянкі і рамонту транспартных сродкаў.

Аўтобусны п.

Тралейбус ідзе ў п.

3. -у. Сукупнасць транспартных сродкаў рухомы састаў, а таксама наогул сукупнасць машын, механізмаў і пад.

Аўтамабільны п.

П. сельскагаспадарчых машын.

Танкавы п.

|| прым. па́ркавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)