га́ркнуць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
га́ркну |
га́ркнем |
| 2-я ас. |
га́ркнеш |
га́ркнеце |
| 3-я ас. |
га́ркне |
га́ркнуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
га́ркнуў |
га́ркнулі |
| ж. |
га́ркнула |
| н. |
га́ркнула |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
га́ркні |
га́ркніце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
га́ркнуўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
га́ркнуць сов., однокр., разг.
1. (о собаке) зарыча́ть;
2. (громко, со злостью крикнуть) га́ркнуть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
га́ркнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак. і аднакр.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Злосна гаўкнуць (пра сабаку).
2. што і без дап. Разм. Моцна і адрывіста крыкнуць. Гаркнуў дзед на ўсё горла: — Музыку, марш вясельны! Лынькоў. // Прыкрыкнуць на каго‑н. Антось гаркнуў цераз стол на жонку, і бабская лаянка спынілася. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́ркаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра сабаку: злосна гаўкаць, брахаць.
2. перан., што і без дап. Моцна і груба крычаць на каго-н. (разм.).
|| аднакр. га́ркнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. га́рканне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
га́ркнуть сов., прост. га́ркнуць, кры́кнуць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
га́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да гаркнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зага́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Разм. Пачаць гаркаць. // Гаркнуць некалькі разоў запар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разя́віцца, разяўлюся, разявішся, разявіцца; зак.
Разм. Шырока раскрыцца (пра рот, пашчу). Твар у пасажыра выцягнуўся, смешна разявіўся рот, але ніхто на гэта не ўсміхнуўся, ніхто нават не звярнуў увагі. Васілёнак. // Шырока раскрыць рот (пра чалавека). З дзіву — аж разявіўся [паліцай]: што мы за такія? Таўлай. Як выскачыў з залы «Салавей», не захацеўшы быць «панскім салаўём», усе госці разявіліся ад дзіва. Бядуля. // перан. Груб. Сказаць што‑н., гаркнуць. — Ну куды так маеш рупіцца? Сёння ж нядзеля... — разявіўся і Джвучка. Пташнікаў. // перан. Уставіцца вачыма, позіркам, разглядаючы каго‑, што‑н. — Што за гармідар тут? — накінуўся .. [містэр Крукер] на грузчыкаў. — Тыя маўчалі, пазіраючы на яго спадылба і мімаволі сціскаючы кулакі.. — Ну, ты чаго разявіўся на мяне? — тыцнуў ён палкай у грудзі аднаго з грузчыкаў. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)