гарадзі́шча, -а, мн. -ы, -дзі́шч і -аў, н.
Месца, дзе захаваліся рэшткі старажытнага пасялення.
Раскопкі гарадзішча.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Гарадзі́шча ср., г.п. Городи́ще
гарадзі́шча ср., археол. городи́ще
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гарадзі́шча, ‑а, н.
Месца, дзе захаваліся астаткі старажытнага пасялення. У культурным пласце Берасцейскага гарадзішча добра захаваліся драўляныя пабудовы і рэчы гаспадарчага побыту. «Помнікі».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
городи́ще археол. гарадзі́шча, -шча ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Городи́ще г.п. Гарадзі́шча, -шча ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пала́савацца, ‑суюся, ‑суешся, ‑суецца; зак.
Ласавацца некаторы час. У сяброў была нават думка спыніцца і паласавацца ягадамі, але трэба было завідна паспець да возера Баравое. Пестрак. Ніна ўгаварыла Зіну [яе бацькі загінулі ў вайну] паехаць у Гарадзішча да сваіх, папіць сырадою, паласавацца мёдам, адпачыць... Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раско́пка ж.
1. (действие) раско́пка;
р. на́сыпу — раско́пка на́сыпи;
2. только мн. раско́пки;
~кі гарадзі́шча — раско́пки городи́ща
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адбудава́цца, ‑будуюся, ‑будуешся, ‑будуецца; зак.
1. Пабудавацца нанава; аднавіць тое, што было разбурана, знішчана. Сяло Гарадзішча, дашчэнту спаленае ў часе вайны фашыстамі, цяпер адбудавалася. Гурскі. [Кастрыца] — У нас жа ніводнай хаты не засталося, ні каровы, ні пеўня .. Ну, дзякаваць, адбудаваліся скора. Марціновіч.
2. Старанна, усё прадугледзеўшы, пабудавацца. Як папрыгажэў горад! Як адбудаваўся! Ус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пя́ля 1 ’проламка’ (петрык., Шатал.). Відаць, ідэнтычнае з пе́ль ’палонка’ (гл. пелька), аформленае паводле распаўсюджанай формы назоўнікаў ж. р.
Пя́ля 2 ’зенкі?’ (ТС). Аддзеяслоўны назоўнік, параўн.: пя́ліць пя́ля ’вытарашчваць вочы’ (тамсама), рус. пя́лить глаза́ ’тс’, гл. пяць ’напружваць’. Зыходная форма *пяль?
Пяля́ ’рэшткі паселішча, земляны вал’ (радун., Мястэчка, 1999, 4). Балтызм, параўн. літ. pylà ’вал, насып’, piliãkalnis ’гарадзішча’, pilis ’замак’, pỳlimas ’вал, насып’ (< pilti ’сыпаць, ліць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
скіпе́ць, ‑піць; зак.
1. Разм. Згарэць. Скіпела селішча ў агні — і дом, і сад датла. Непачаловіч. Не стала Рудні і Кандратавіч, Датла скіпела Гарадзішча — І плакаць некаму над стратамі, Над чорным сумам папялішчаў. Гілевіч.
2. перан. Разнервавацца; абурыцца. Раман скіпеў. «Давай яшчэ адну [партыю] згуляем!» — патрабуе. Што ж, выйграў у яго Ляксей і тую. «Вожык».
•••
Скіпець на нажы — загінуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)