га́мтаць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
га́мтаю |
га́мтаем |
| 2-я ас. |
га́мтаеш |
га́мтаеце |
| 3-я ас. |
га́мтае |
га́мтаюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
га́мтаў |
га́мталі |
| ж. |
га́мтала |
| н. |
га́мтала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
га́мтай |
га́мтайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
га́мтаючы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
га́мтаць несов., обл. ко́мкать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Га́мтаць ’камячыць’ (БРС), гамта́ць ’тс’ (Сцяшк.). Калі гэта не запазычанне з польск. gmatać ’тс’ (з метатэзай гукаў: *гма́таць > га́мтаць), то роднаснае гэтаму польск. слову і іншым слав.: польск. gmatać, gmatwać, gmatusić, чэш. hmatati, славац. hmatati, укр. гма́та́ти. Гэту групу лексем Слаўскі (1, 298–299) выводзіць з прасл. *gъm‑at‑ati (*gъm‑atvati). Гл. агляд літ-ры і версій Слаўскі, там жа. Параўн. яшчэ бел. га́матны ’тоўсты, грубы, завялікі’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абгамта́цца (БРС, КТС) да гамтаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пагэ́мтаць ’пакамячыць’ (Сл. ПЗБ). Гл. гамтаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Га́матны ’тоўсты, грубы, гаматны’ (БРС), ’завялікі (пра адзенне, абутак)’ (Сцяц. Словаўтв.). Няяснае слова. Можа, звязана з укр. гматни́й ’гібкі’, гма́та́ти ’камячыць, гнуць’ (Грынч.), польск. gmatwać ’заблытваць і да т. п.’, gmatać ’тс’ (аб гэтых лексемах гл. Слаўскі, 1, 297–298). Параўн. яшчэ га́мтаць ’камячыць’ (БРС), гамта́ць ’тс’ (Сцяшк. МГ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)