га́м
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
га́м |
| Р. |
га́му |
| Д. |
га́му |
| В. |
га́м |
| Т. |
га́мам |
| М. |
га́ме |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
га́м
выклічнік
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гам м., разг. га́лас, -су м., го́ман, -ну м., гамана́, -ны́ ж., крык, род. кры́ку м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гам межд., дет. ку́шать, есть;
дай г. — дай ку́шать (есть);
◊ сам не г. і друго́му не дам — погов. соба́ка на се́не
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гам 1, ‑у, м.
Тое, што і галас. Скрозь мітусню і гам Дзмітрый прабіўся на перон. Беразняк. Ну, а чайкі, дык тыя ўсюды адчуваюць сябе, як дома, усюды падымаюць шум і гам. Маўр.
гам 2, выкл. (часта ўжываецца з паўтарэннем «гам-гам!»).
Разм. Гукапераймальнае слова, якое мае значэнне есці.
•••
Сам не гам і другому не дам — сам не карыстаецца чым‑н. і другім не дазваляе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гам ’шум, крык’ (Нас., Шат., Касп., Бяльк., Шатал.). Параўн. рус. гам, укр. гам. Паводле (Шанскага (1, Г, 23), усх. слав. слова. Лічыцца звязаным чаргаваннем галосных з коранем *gom (параўн. слав. *gomonъ ’шум’, *gomoniti і г. д.) гукапераймальнага паходжання (гл. Бернекер, 1, 326–327; Праабражэнскі, 1, 118; Фасмер, 1, 390–391; Шанскі, там жа). Сюды адносіцца і дзеяслоў бел. гамава́ць ’брахаць; крычаць, лаяць’ (Сцяц. Словаўтв.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
га́ма
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
га́ма |
га́мы |
| Р. |
га́мы |
га́м |
| Д. |
га́ме |
га́мам |
| В. |
га́му |
га́мы |
| Т. |
га́май
га́маю |
га́мамі |
| М. |
га́ме |
га́мах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
га́лас, -су м. гам, галдёж
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
га́ма¹, -ы, мн. -ы, гам, ж.
1. Паслядоўны рад музычных гукаў, які павышаецца або паніжаецца ў межах адной ці некалькіх акта́ў.
Мінорная г.
2. перан., чаго. Паслядоўны рад аднародных, але па-рознаму зменлівых якасцей, з’яў.
Г. фарбаў.
Г. гукаў.
|| прым. га́мавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ямб, ‑а, м.
Вершаваны размер — двухскладовая стапа з націскам на другім складзе, напрыклад: Мароз,/ зіма,/ Снягі/ вакол,/ І спіць/ трава,/ Пад сне/ гам дол. Колас.
[Грэч. jambos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)