гало́сная
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне
|
адз. |
мн. |
| ж. |
- |
| Н. |
гало́сная |
гало́сныя |
| Р. |
гало́снай |
гало́сных |
| Д. |
гало́снай |
гало́сным |
| В. |
гало́сную |
гало́сныя (неадуш.) |
| Т. |
гало́снай гало́снаю |
гало́снымі |
| М. |
гало́снай |
гало́сных |
Крыніцы:
krapivabr2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гало́сная сущ. лингв. гла́сная;
○ бе́глая г. — бе́глая гла́сная
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гла́сная сущ. (буква) гало́сная, -най ж.;
гла́сная под ударе́нием гало́сная пад на́ціскам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гало́сны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
гало́сны |
гало́сная |
гало́снае |
гало́сныя |
| Р. |
гало́снага |
гало́снай гало́снае |
гало́снага |
гало́сных |
| Д. |
гало́снаму |
гало́снай |
гало́снаму |
гало́сным |
| В. |
гало́сны (неадуш.) гало́снага (адуш.) |
гало́сную |
гало́снае |
гало́сныя (неадуш.) гало́сных (адуш.) |
| Т. |
гало́сным |
гало́снай гало́снаю |
гало́сным |
гало́снымі |
| М. |
гало́сным |
гало́снай |
гало́сным |
гало́сных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гало́сны, ‑ая, ‑ае.
Які ўтвараецца пры свабодным праходжанні паветра праз поласць рота (пра гукі мовы). Галосны гук. / у знач. наз. гало́сны, ‑ага, м.; гало́сная, ‑ай, ж. Галосныя беларускай мовы. Правапіс галосных.
•••
Беглая галосная — у беларускай мове: галосныя гукі «о» і «е», якія маюцца ў адных формах слова і знікаюць у другіх, напрыклад: сон — сну, пень — пня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трым ‘падоўжная бэлька, якая падтрымлівае папярочныя’ (кобр., Сл. Брэс.). Да трам (гл.). Галосная ‑ы‑ ў корані з трымаць пад уплывам народнай этымалогіі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тро́ур ‘жалоба’, тро́урны ‘жалобны’ (Нас.), смал. тро́вур ‘жалоба’. Да рус. тра́ур ‘жалоба’, якое пранікла (у XVIII ст.) з ням. Trauer ‘жалоба, смутак’ (Фасмер, 4, 95). Галосная ‑о‑ пад націскам у выніку лабіялізацыі пад уплывам суседніх гукаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
злуча́льны
1. биол., грам. соедини́тельный;
~ная гало́сная — соедини́тельная гла́сная;
2. грам. сочини́тельный;
~ная су́вязь — сочини́тельная связь;
○ ~ная тка́нка — соедини́тельная ткань
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ляшч ’лешч, Abramis brama L.’ (Бес., Растарг.; швянч., Сл. ПЗБ), ля́шчэй — р. скл. мн. л. (р. Нёман ля Друскенікаў). Да лешч. Галосная ‑я‑ ўзнікла пад уплывам форм ускосных склонаў і, відавочна, пры націску (як у польск. мове) на другім складзе з канца. Сюды ж драг. лешчавочок ’малы лешч’ (Крыв.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
карэ́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Спрадвечны, пастаянны (пра жыхароў пэўнай тэрыторыі, прадстаўнікоў пэўнага асяроддзя). Карэннае насельніцтва. Карэнны жыхар Беларусі. □ — Я карэнны ленінградзец. І трэба ж так стацца: у дзяцінстве я ніколі не быў у вёсцы. Васілевіч.
2. Які датычыцца асноў чаго‑н., істотны, радыкальны. Карэнныя змены. Карэннае пытанне. Карэнныя інтарэсы народа.
3. Які мае адносіны да кораня слова; каранёвы. Карэнная частка слова. Карэнная галосная.
•••
Карэнныя зубы гл. зуб.
Карэнным чынам гл. чын.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)