гала́ндскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да Галандыі, галандцаў, належыць ім. Галандская мова. Галандскі сыр.
•••
Галандская печ гл. печ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гру́бка ’галандская печ’. Рус. гру́ба, укр. гру́ба, гру́бка. Запазычанне з польск. gruba, grubka, а гэта з ням. (с.-в.-ням.) gruobe. Гл. Рудніцкі, 741; Фасмер, 1, 462.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гала́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм.
1. Жывёла галандскай пароды (карова, курыца і інш.).
2. Тое, што і галандская печ (гл. печ). Ад круглай галанкі павявала прыемным цяплом. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
са́жа, ‑ы, ж.
1. Прадукт няпоўнага згарання паліва, які чорным налётам асядае ў комінах, дымаходах і пад. Наталля стаяла ля печы, выцірала фартухом запэцканы сажаю нос і была нейкая безуважная. Сіўцоў.
2. Абл. Хвароба хлебных злакаў. Шаманскі крануўся абвугленага коласа рукою і на пальцах асталася ліпкая тлустая сажа. Дуброўскі.
•••
Галандская сажа — чорная фарба, якая выкарыстоўваецца ў жывапісе, паліграфіі і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
печ, ‑ы, ж.
1. Цаглянае, каменнае або металічнае збудаванне, дзе разводзяць агонь, каб нагрэць памяшканне, згатаваць ежу. Абстаноўка была самая звычайная: вялікая печ з шырокім тапчаном насупроць, стол з доўгімі лавамі. Бядуля.
2. Спецыяльнае збудаванне для апрацоўкі якіх‑н. матэрыялаў награваннем. Сушыльная печ. Плавільная печ.
•••
Галандская печ — пакаёвая печ для абагрэву, звычайна кафляная.
Доменная печ — тое, што і домна.
Мартэнаўская печ — печ спецыяльнай канструкцыі для выплаўкі сталі.
Ляжаць на печы гл. ляжаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стая́к, ‑а, м.
1. Вертыкальны брус, слуп і пад. у якім‑н. збудаванні, прыстасаванне якія служаць для апоры або злучэння чаго‑н. Цяпер і клічкі .. [коням] далі, і шыльдачкі пры кожным стаяку прыбілі. Брыль. З той самай ночы, калі не вярнуўся Сяргей, Ліпа амаль кожны дзень выходзіла да парапета. Там была ўтульная лава з чыгуннымі стаякамі. Хомчанка. // Вертыкальная труба збудаванняў. Работнікі сантэхмантажу абавязаны ў новых дамах .. паклапаціцца, каб стаякі і радыятары ў дастатковай ступені награваліся. «Звязда». // Комін ад столі да страхі.
2. Абл. Галандская печ. Вялікую печ, што займала калісьці амаль чвэрць хаты, замяніў стаяк. Пальчэўскі. Ралан .. загадаў Станіку і Чэсю прынесці дроў з павеці і распаліць стаяк. Грамовіч.
3. у знач. прысл. стаяко́м. Разм. У вертыкальным становішчы. Паставіць бервяно стаяком.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
печ ж.
1. печь, пе́чка;
кафля́ная п. — изразцо́вая (ка́фельная) печь (пе́чка);
2. (для обработки материалов) печь;
гартава́льная п. — кали́льная печь;
до́менная п. — до́менная печь;
плаві́льная п. — плави́льная печь;
электры́чная п. — электри́ческая печь;
○ гала́ндская п. — голла́ндская печь;
◊ скака́ць ад пе́чы — ирон. танцева́ть от пе́чки;
ні да пе́чы ні да рэ́чы; ні ў печ ні ў сеч — ни к селу́ ни к го́роду;
ляжа́ць на пе́чы — лежа́ть на печи́;
як апо́шняе ў печ усы́паўшы — сло́вно после́днего лиши́лся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)