вядо́мы
‘пра якога ведаюць’
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
вядо́мы |
вядо́мая |
вядо́мае |
вядо́мыя |
| Р. |
вядо́мага |
вядо́май
вядо́мае |
вядо́мага |
вядо́мых |
| Д. |
вядо́маму |
вядо́май |
вядо́маму |
вядо́мым |
| В. |
вядо́мы (неадуш.)
вядо́мага (адуш.) |
вядо́мую |
вядо́мае |
вядо́мыя (неадуш.)
вядо́мых (адуш.) |
| Т. |
вядо́мым |
вядо́май
вядо́маю |
вядо́мым |
вядо́мымі |
| М. |
вядо́мым |
вядо́май |
вядо́мым |
вядо́мых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вядо́мы
‘які ідзе за вядучым’
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
вядо́мы |
вядо́мая |
вядо́мае |
вядо́мыя |
| Р. |
вядо́мага |
вядо́май
вядо́мае |
вядо́мага |
вядо́мых |
| Д. |
вядо́маму |
вядо́май |
вядо́маму |
вядо́мым |
| В. |
вядо́мы (неадуш.)
вядо́мага (адуш.) |
вядо́мую |
вядо́мае |
вядо́мыя (неадуш.)
вядо́мых (адуш.) |
| Т. |
вядо́мым |
вядо́май
вядо́маю |
вядо́мым |
вядо́мымі |
| М. |
вядо́мым |
вядо́май |
вядо́мым |
вядо́мых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вядо́мы², -ая, -ае (спец.).
Такі, які ідзе пад чыёй-н. камандай.
В. самалёт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вядо́мы¹, -ая, -ае.
1. Такі, пра якога ведаюць, маюць звесткі.
Вядомыя ўсім падзеі.
Вядомая справа (рэч) (канечне, зразумела; разм.). Як вядома (пабочн. сл.).
2. Такі, пра дзейнасць якога ўсе добра ведаюць, які карыстаецца славай.
В. пісьменнік.
3. Агульнапрызнаны (у спалучэнні з назоўнікамі ацэначнага, харакгарызуючага значэння; разм.).
В. гуляка.
В. махляр.
|| наз. вядо́масць, -і, ж. (да 1 і 2 знач.).
Набыць в. (стаць вядомым у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вядо́мы I в разн. знач. изве́стный; (несомненный — ещё) заве́домый;
~мыя ўсяму́ све́ту падзе́і — изве́стные всему́ све́ту собы́тия;
в. маста́к — изве́стный худо́жник;
в. гульта́й — изве́стный (заве́домый) лентя́й;
◊ ~мая спра́ва (рэч) — в знач. вводн. сл. изве́стное де́ло;
у ~май ступе́ні — в изве́стной сте́пени
вядо́мы II ведо́мый;
в. самалёт — ведо́мый самолёт;
~мае ко́ла — ведо́мое колесо́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вядо́мы 1, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, пра якога ведаюць. Вядомыя ўсяму свету падзеі. Вядомы ўсім верш. Ехаць па вядомай дарозе. // Знаёмы ўсім якімі‑н. якасцямі. Вядомы гуляка.
2. Які карыстаецца шырокай папулярнасцю; славуты. Вядомы сталічны тэатр. Вядомы мастак. Партрэт вядомага вучонага. □ [Настаўніца:] — Вядомая беларуская паэтэса Цётка пісала і вершы і прозу. Брыль. З усіх рэспублік, з усёй нашай бацькаўшчыны прыехалі.. [у Крэмль] вядомыя людзі, каб сказаць сваё слова ў абарону міру. Бялевіч.
3. у знач. наз. вядо́мае, ‑ага, н. Дадзеная велічыня; проціл. невядомае.
•••
Вядомая справа гл. справа.
Вядомая рэч гл. рэч.
вядо́мы 2, ‑ая, ‑ае.
Які ідзе ўслед за вядучым (у 2 знач.). Вядомы самалёт. Вядомы танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вядо́мы (БРС, Шат., Яруш., Грыг., Бяльк., Касп., Нас.). Укр. відо́мий, польск. wiadomy, чэш. vědomý і г. д. Слав. *vedomъ (да *věděti). Магчыма таксама лічыць, што ўсх.-слав. словы — запазычанні з польск. Адносна вядо́ма (БРС, КЭС, лаг.; Бяльк., Касп.) Мядзведзкі, напр., лічыў, што гэта слова запазычана з польск. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вядомы, знаёмы, знатны, знакаміты, слаўны, славуты, праслаўлены, вялікі, відны, папулярны; слынны (абл.); гучны, крылаты, легендарны (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ве́домый уст. вядо́мы, зна́ны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)