выясня́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
выясня́ю |
выясня́ем |
| 2-я ас. |
выясня́еш |
выясня́еце |
| 3-я ас. |
выясня́е |
выясня́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
выясня́ў |
выясня́лі |
| ж. |
выясня́ла |
| н. |
выясня́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
выясня́й |
выясня́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
выясня́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
piskunou2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
выясня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.
Незак. да выясніць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́ясніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., што.
Тое, што і высветліць.
|| незак. выясня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
выясня́ть несов. высвятля́ць, выясня́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
выясня́цца, ‑яецца; незак.
1. Незак. да выясніцца.
2. Зал. да выясняць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́ясніць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
вы́ясню |
вы́яснім |
| 2-я ас. |
вы́ясніш |
вы́ясніце |
| 3-я ас. |
вы́ясніць |
вы́ясняць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
вы́ясніў |
вы́яснілі |
| ж. |
вы́ясніла |
| н. |
вы́ясніла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
вы́ясні |
вы́ясніце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
вы́ясніўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
piskunou2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Тлума́чыць ’даваць тлумачэнне, высвятляць, каментаваць’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Касп., Ласт., Некр. і Байк., ТС, Цых.), ’расказваць, гаварыць, апавядаць’ (шальч., смарг., гродз., Сл. ПЗБ), ’перакладаць’ (Вруб., Цых.; маст., стаўб., Сл. ПЗБ). З польск. tłumaczyć ’выясняць, інтэрпрэтаваць, абгрунтоўваць; перакладаць’, старое і дыял. tłomaczyć ’тс’, што да *tl̥mačiti ’перакладаць з адной мовы на другую; выясняць, інтэрпрэтаваць’, параўн. укр. товма́чити ’тс’, рус. толма́чить ’тс’, чэш. tlumočit ’тс’, серб.-харв. тума́чити, дыял. толма́чити ’выясняць, перакладаць; распавядаць, разумець’, макед. дыял. тумачи ’тс’; утворана ад прасл. *tl̥mačь (Борысь, 635), гл. талмач.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ліквіда́цыя ’спыненне дзейнасці, існавання чаго-небудзь’ (ТСБМ), ліквідаваць ’спыніць дзейнасць’ (Сцяшк., ТСБМ) паходзяць з польск. likwidacja (спачатку ’апошні разлік’, пасля ’закрыццё прадпрыемства’, ’знішчэнне’, likwidować, якія праз італ. liquidazione, liquidare ’апошні падлік’, ’праводзіць разлік’, узыходзяць да с.-лац. liquidatio, liquidare ’выясняць’ < лац. liquidus ’ясны, светлы, чысты’ (Слаўскі, 4, 254–255).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
даведвацца, уведваць, праведваць, разведваць, выведваць, дазнавацца, вызнаваць, распазнаваць, разгадваць, высвятляць, выясняць, даследаваць, вызначаць; дачувацца, прачуваць,' даходзіць (разм.); шукаць, дашуквацца, дакопвацца, знаходзіць, нюхаць, вынюхваць, разнюхваць, віжаваць, вывіжоўваць, разблытваць, раскусваць (перан.) □ даходзіць праўды, даходзіць яснасці, абмацваць грунт
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)