вы́цягнуцца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
вы́цягнуся |
вы́цягнемся |
| 2-я ас. |
вы́цягнешся |
вы́цягнецеся |
| 3-я ас. |
вы́цягнецца |
вы́цягнуцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
вы́цягнуўся |
вы́цягнуліся |
| ж. |
вы́цягнулася |
| н. |
вы́цягнулася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
вы́цягніся |
вы́цягніцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
вы́цягнуўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́цягнуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ніся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выпасці з чаго-н. ад штуршка, неасцярожнага руху; вышмаргнуцца.
Выцягнулася нітка з іголкі.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Зрабіцца даўжэйшым, падоўжыцца.
Агонь выцягнуўся доўгай паласой.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Размясціцца на вялікай адлегласці ў адну лінію.
Вёска выцягнулася ўздоўж ракі.
4. Вырасці, стаць высокім.
Хлопчык за лета выцягнуўся.
5. Легчы, расцягнуўшыся, выпрастаўшыся.
В. на канапе.
6. Стаць прама, выпраміцца.
В. перад камандзірам.
|| незак. выця́гвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́цягнуцца сов.
1. вы́дернуться;
ні́тка ~нулся з іго́лкі — ни́тка вы́дернулась из иглы́;
2. (увеличиться в длину) вы́тянуться;
суке́нка ~нулася — пла́тье вы́тянулось;
3. разг. (вырасти) вы́тянуться;
хло́пчык за ле́та ~нуўся — ма́льчик за ле́то вы́рос (вы́тянулся);
4. (распростереться) растяну́ться;
в. на ла́ве — растяну́ться на скамье́;
5. (выпрямиться) вы́тянуться;
в. на ўвесь рост — вы́тянуться во весь рост;
6. (расположиться по одной линии) вы́тянуться;
7. разг. (выйти с трудом) вы́брести, вы́ползти;
◊ твар ~нуўся — лицо́ вы́тянулось;
каб ты ~нуўся! — бран. чтоб ты околе́л!;
в. ў стру́нку — вы́тянуться в стру́нку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́цягнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выпасці з чаго‑н. ад штуршка, неасцярожнага руху; вышмаргнуцца. Выцягнулася нітка з іголкі.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Зрабіцца даўжэйшым, падоўжыцца. Агонь выцягнуўся доўгім языком, лізнуў ім высокую кучу ельніку, пранізаў яе навылёт. Васілевіч.
3. Вырасці, стаць высокім, рослым. [Хлапец] падрос, выцягнуўся, як тая сасёнка ў бары, пашырэў у плячах. Асіпенка.
4. Выцягнуць сваё цела на ўсю даўжыню; расцягнуцца. Шчанюк выцягнуўся на пяску доўгім целам сваім і ціха завыў. Чорны.
5. Выпрастаўшыся, стаць прама. Майбарада спалохана падхапіўся, выцягнуўся перад камандзірам, апраўляючы пакамечаны бушлат. Шамякін.
6. Стаць у адну лінію, размясціцца радамі, ланцугом і пад. На гэты раз тут [у інтэрнаце] .. двума радамі выцягнуліся сталы. Васілевіч. Коннікі, пяхота.. доўгім вужам выцягнуліся па лугавой дарозе. Брыль.
7. Разм. Выйсці адкуль‑, куды‑н., ледзь перастаўляючы ногі; вывалачыся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
извле́чься вы́цягнуцца, вы́няцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
выця́гвацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.
1. гл. выцягнуцца.
2. Везці, цягнуць з вялікім напружаннем.
Конь аж выцягваўся ў аглоблях.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́тянуться вы́цягнуцца, мног. павыця́гвацца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́шмаргнуцца, ‑нецца; зак.
Выпасці, выцягнуцца з чаго‑н. ад штуршка, неасцярожнага руху.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́няцца, вымецца; зак.
Дастацца, выцягнуцца адкуль‑н. Куст выняўся разам з роўным квадратам зямлі. Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распласта́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.
1. Легчы, упасці плазам, шчыльна прыціснуўшыся да зямлі, да якой-н. паверхні.
Р. на зямлі.
2. Выцягнуцца ў гарызантальнай плоскасці, раскінуўшы ў бакі рукі.
|| незак. распла́ствацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)