вы́маніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак.
1. каго (што). Вабячы, прымусіць выйсці адкуль-н.
В. драпежніка з нары.
2. што. Набыць хітрыкамі, падманам.
В. грошы.
|| незак. выма́ньваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́маніць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
вы́маню |
вы́манім |
| 2-я ас. |
вы́маніш |
вы́маніце |
| 3-я ас. |
вы́маніць |
вы́маняць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
вы́маніў |
вы́манілі |
| ж. |
вы́маніла |
| н. |
вы́маніла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
вы́мані |
вы́маніце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
вы́маніўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́маніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.
Разм.
1. Вабячы, прымусіць выйсці адкуль‑н. Выманіць драпежніка з нары. □ Дзеці кінуліся за ім, паспрабавалі выманіць яго адтуль, але кацянё натапырылася, зафыркала і выйсці не жадала. Васілевіч.
2. Набыць што‑н. хітрыкамі, падманам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́мантачыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., што (разм.).
Тое, што і выманіць (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
выма́ньваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да выманіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́мантачыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што.
Разм. Тое, што і выманіць (у 2 знач).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́тлуміць ’выманіць’ (Нас.); ’задушыць, звесці са свету’ (Шат.). Запазычанне з польск. wytłumić ’заглушыць, заду-шыць’ або вытворнае ўжо на беларускай глебе ад запазычанага з польскай тлуміць (< tłumić) (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́бавіць ’выманіць, выцягнуць’ (БРС, КТС) ’выратаваць’ (КЭС, лаг.), ’з вялікімі цяжкасцямі дастаць што-небудзь або каго-небудзь з цяжка праходнага, загубнага месца, увогуле з загубных умоў’ (Янк. I), рус. ’избавить’ (Гарэц., Яруш.); ’вызваліць’ (Жд., 1), выбаўляць (Гарэц., Др.-Падб.), выбавіцца ’выйсці, вызваліцца’ (Сцяшк., Нас. Доп.), выбаўленне рус. ’избавление’ (Гарэц.); параўн. яшчэ ў Скарыны: выбавил (Воўк–Левановіч, 400‑лецце, 282), выбавити, ужытае Скарыной паралельна да збавити, избавити (Сл., Ск., 1), што, магчыма, сведчыць пра кальку непасрэдна са ст.-слав. избавити; укр. ви́бавити, ст.-рус. выбавити, польск. wybawić. Ад бавіць, бавіцца ’затрымлівацца, цягнуць час, марудзіць’, адсюль выбавіць першапачаткова ’вывесці з такога стану або ўмоў’, ст.-бел. выбавяти ’вызваляць, выручаць’ з польск. wybawiać ’тс’ (Булыка, Запазыч., 72); параўн. бел. форму незак. тр. выбаўляць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)