вы́крут
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
вы́крут |
вы́круты |
| Р. |
вы́круту |
вы́крутаў |
| Д. |
вы́круту |
вы́крутам |
| В. |
вы́крут |
вы́круты |
| Т. |
вы́крутам |
вы́крутамі |
| М. |
вы́круце |
вы́крутах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́крут, -у, М -круце, мн. -ы, -аў, м.
1. Незвычайны паварот.
Сцежка з выкрутам.
Скокі з выкрутамі.
2. перан. Прыём з хітрыкамі, які прымяняецца з мэтай дасягнуць чаго-н. або ўхіліцца ад чаго-н.
Гавары без выкрутаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́крут, -ту м.
1. увёртка ж., уло́вка ж., изворо́т;
2. спорт. вы́крут
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́крут, ‑у, М ‑круце, м.
1. Незвычайны паварот. Сцежка з выкрутам. Скокі з выкрутамі.
2. перан. Прыём з хітрыкамі, які прымяняецца для ўхілення ад прамога адказу, удзелу ў якой‑н. справе, маскіроўкі сапраўднай мэты. Пачаўся допыт з усімі дыпламатычнымі выкрутамі і старанна замаскіраванымі намёкамі. Пятніцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́крут ’хітрыкі’ (БРС, КТС, Гарэц., Др.-Падб.); ’буралом’ (Нікан.). Рус. вы́крут ’дзеянне па дзеяслову выкрутить’, укр. ви́крут ’хітрыкі’, польск. wykręt ’тс’. Бязафікснае вытворнае ад выкруціць (гл. круціць) (Шанскі, 1, В, 225).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
изворо́т м.
1. (затейливый поворот) вы́крут, -ту м., выкрута́с, -су м.; (изгиб) вы́гін, -ну м.;
2. перен. (увёртка) вы́крут, -ту м.; хі́трыка, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ву́крут ’вір’ (Яшк.). Згодна Талстому (Геогр., 214), да *vy‑krǫtъ ’тс’; гл. вы́крут, вы́круціць, фанетыка характэрная для гаворак поўдня Беларусь
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́крутка ’выйсце’ (БРС, КТС). Рус. бранск. вы́крутка, укр. ви́крутка ’хітрасць’. Памяншальнае да выкрут (гл.) або непасрэднае вытворнае ад выкруціцца пры дапамозе суф. ‑ка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
увёртка ж. выкру́чванне, -ння ср., вы́крут, -ту м., выкрута́с, -су м., хі́трыкі, -каў ед. нет;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Выкрута́сы ’хітрыкі, выкручванне’ (БРС, Др.-Падб., Гарэц., Інстр. III); ’выгін ракі’ (Шат., Яшк.). Рус. выкру́тасы, укр. викрута́си, польск. wykrętasy ’тс’. Вытворнае ад выкрут пры дапамозе суф. ‑ас (Шанскі, 1, В, 225). Усё да крутой (Фасмер, 1, 368). Аб магчымым балтыйскім паходжанні суф. гл. Карскі, Белорусы, 137; Лаўчутэ, Лекс. балт., 19.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)