вы́зваліцца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
вы́звалюся |
вы́звалімся |
| 2-я ас. |
вы́звалішся |
вы́зваліцеся |
| 3-я ас. |
вы́зваліцца |
вы́зваляцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
вы́зваліўся |
вы́зваліліся |
| ж. |
вы́звалілася |
| н. |
вы́звалілася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
вы́зваліся |
вы́зваліцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
вы́зваліўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́зваліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.
1. Атрымаць свабоду, стаць свабодным.
В. з палону.
В. ад прыгнёту.
2. Пазбавіцца ад чаго-н., што сціскае, абмяжоўвае, ад непажаданага, шкоднага.
В. ад ношы.
В. з абдымкаў.
В. ад думак.
3. Стаць свабодным ад якіх-н. абавязкаў, спраў і пад.
В. ад работы.
В. ад загадвання.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ачысціцца, стаць пустым, незанятым.
Кватэра вызвалілася.
Месца вызвалілася.
|| незак. вызваля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. вызвале́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́зваліцца сов.
1. освободи́ться, вы́свободиться;
в. ад прыгнёту — освободи́ться от угнете́ния;
в. ад ланцуго́ў — освободи́ться от пут (вы́свободиться из пут);
дырэ́ктар ужо́ ~ліўся — дире́ктор уже́ освободи́лся;
2. изба́виться, освободи́ться;
я не мог в. ад пачуцця́ стра́ху — я не мог изба́виться от чу́вства стра́ха;
3. уво́литься; освободи́ться;
в. ад рабо́ты — уво́литься
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́зваліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; зак.
1. Атрымаць незалежнасць, стаць свабодным. Вызваліцца з-пад сацыяльнага і нацыянальнага ўціску.
2. Зняць з сябе што‑н., пазбавіцца ад чаго‑н., што сціскае, абмяжоўвае. Вера Антонаўка нецярпліва вызвалілася з абдымкаў і скоранька пабегла назад на дарогу. Карпаў. / у перан. ужыв. Галынскі сеў за стол. Ён пазіраў на прысутных і ніяк не мог вызваліцца ад дум. Галавач.
3. Стаць свабодным ад спраў, абавязкаў і пад. Вызваліцца ад работы. □ [Начальнік:] — Перадай пракурору, няхай пачакае — вызвалюся, паедзем разам. Карпаў.
4. Стаць пустым, незанятым (пра памяшканне). [Гаспадыня:] — Вызваліцца тая кватэра, зноў зоймеце, калі захочаце. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уво́литься зво́льніцца; (освободиться) вы́зваліцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разгрузі́цца, -ружу́ся, -ру́зішся, -ру́зіцца; зак.
1. Вызваліцца ад грузу.
Разгрузілася машына.
2. перан. Вызваліцца ад часткі работы, ад дадатковай нагрузкі.
|| незак. разгружа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
расцугля́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -я́ецца; зак.
Вызваліцца ад цугляў.
Конь расцугляўся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
отреши́ться вы́зваліцца; адмо́віцца;
отреши́ться от мы́сли о чём-л. вы́зваліцца (адмо́віцца) ад ду́мкі аб чым-не́будзь.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
распу́тацца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -аецца; зак.
Вызваліцца ад пута.
Конь распутаўся.
|| незак. распу́твацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рассядла́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́ецца; зак.
Вызваліцца ад сядла.
Конь рассядлаўся.
|| незак. рассядло́ўвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)