вы́жыты
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
вы́жыты |
вы́жытая |
вы́жытае |
вы́жытыя |
| Р. |
вы́жытага |
вы́жытай вы́жытае |
вы́жытага |
вы́жытых |
| Д. |
вы́жытаму |
вы́жытай |
вы́жытаму |
вы́жытым |
| В. |
вы́жыты (неадуш.) вы́жытага (адуш.) |
вы́жытую |
вы́жытае |
вы́жытыя (неадуш.) вы́жытых (адуш.) |
| Т. |
вы́жытым |
вы́жытай вы́жытаю |
вы́жытым |
вы́жытымі |
| М. |
вы́жытым |
вы́жытай |
вы́жытым |
вы́жытых |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́жыты
дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
вы́жыты |
вы́жытая |
вы́жытае |
вы́жытыя |
| Р. |
вы́жытага |
вы́жытай вы́жытае |
вы́жытага |
вы́жытых |
| Д. |
вы́жытаму |
вы́жытай |
вы́жытаму |
вы́жытым |
| В. |
вы́жыты (неадуш.) вы́жытага (адуш.) |
вы́жытую |
вы́жытае |
вы́жытыя (неадуш.) вы́жытых (адуш.) |
| Т. |
вы́жытым |
вы́жытай вы́жытаю |
вы́жытым |
вы́жытымі |
| М. |
вы́жытым |
вы́жытай |
вы́жытым |
вы́жытых |
Кароткая форма: вы́жыта.
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́жыты вы́житый; см. вы́жыць II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́жыты, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад выжыць 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́жыць ’застацца жывым’ (БРС, Нас., Касп., Бяльк.); ’выслужыць, зарабіць што-небудзь’ (Нас.), вы́жыты ’дамагчыся свайго прытворствам, капрызам’ (Клім.). Гл. жыць. Параўн. рус. дыял. вы́жить ’выслужыць, зарабіць што-небудзь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ізго́й ’чалавек, ад якога ўсе адхіліліся, які страціў сваё становішча ў грамадстве; адшчапенец’. Рус. изго́й, укр. ізго́й, ст.-рус. изгои ’чалавек, які страціў сувязь са сваім саслоўем (селянін, які адкупіўся на волю; князь, які страціў княства; купец, які разарыўся)’. Бязафікснае ўтварэнне ад *изгоити ’выжыць, выгнаць’ з из‑ + гоити ’жывіць’. У сіб. гаворках захавалася изго́ить са значэннямі ’паправіць, адрамантаваць, уладзіць’, ’адмыць, адчысціць’ і ’запэцкаць, сапсаваць’, параўн. выжыць ’выгнаць’ і ’ўцалець’. У якасці аналогіі ст.-рус. изгои ’выжыты з роду’ ад изгоити ’выжыць’. Фасмер (2, 121–122) прыводзіць серб.-харв. и̏зрод ’вырадак’ ад изро̀дити ’вырадзіцца’, рус. издо́й ’жывёла, якую перасталі даіць’ ад издоить ’выдаіць’. Гл. яшчэ Праабражэнскі, 1, 138; Шанскі, 2, I, 26–27.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)