выду́мваць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. выду́мваю выду́мваем
2-я ас. выду́мваеш выду́мваеце
3-я ас. выду́мвае выду́мваюць
Прошлы час
м. выду́мваў выду́мвалі
ж. выду́мвала
н. выду́мвала
Загадны лад
2-я ас. выду́мвай выду́мвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час выду́мваючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

выду́мваць несов., см. выдумля́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

выду́мваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да выдумаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́думаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Прыдумаць тое, чаго не было, сфантазіраваць.

2. Прыдумаць, вынайсці, стварыць.

В. новы апарат.

|| незак. выдумля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е, выду́мваць, -аю, -аеш, -ае і выду́мліваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

измышля́ть несов. выдумля́ць, выду́мваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

выду́мванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. выдумваць — выдумаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

затева́ть несов. заду́мваць, выду́мваць, нава́жваць; (начинать) распачына́ць, пачына́ць; (устраивать) ла́дзіць, нала́джваць; см. зате́ять;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Трамані́ць (трымані́ць) ’гаварыць абы-што, хлусіць’ (Мат. Гом.). З прамані́ць, праману́ць ’прыдумаць, надумацца’, якое з літ. pra(si)manýti ’выдумляць, выдумваць’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 71).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ілга́ць і лгаць, (і)лгу, (і)лжэш, (і)лжэ; (і)лжом, (і)лжаце, (і)лгуць; незак.

Гаварыць няпраўду; выдумваць, хлусіць. Бядняк ілгаць не ўмеў — усё і расказаў, як было. Якімовіч. Хто сам ілжэ, той нікому не верыць. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кампанава́ць 1 ’складаць цэлае з асобных частак’ (ТСБМ). Відавочна, са ст.-польск. komponować ’выдумваць, складаць’, якое з лац. compōnere ’складаць у цэлае’ (Слаўскі, 2, 389).

Кампанава́ць 2 компонова́ті, ’быць у таварыскіх адносінах, вадзіць кампанію’ (ТСБМ; пін., З нар. сл.), кампанавацца ’сябраваць’ (іўеў., Сл. паўн.-зах.), да кампанія (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)