вы́вернуць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
вы́верну |
вы́вернем |
| 2-я ас. |
вы́вернеш |
вы́вернеце |
| 3-я ас. |
вы́верне |
вы́вернуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
вы́вернуў |
вы́вернулі |
| ж. |
вы́вернула |
| н. |
вы́вернула |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
вы́верні |
вы́верніце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
вы́вернуўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́вернуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты; зак.
1. што з чаго. Варочаючы, выняць, выцягнуць.
В. пень з коранем.
2. што. Надаць неўласцівы паварот, вывіхнуць (разм.).
В. нагу.
3. каго-што з чаго. Валячы, перакульваючы, выдаліць адкуль-н. (разм.).
В. вядро вады.
В. седака з калёс.
4. што. Перавярнуць унутраным бокам наверх.
В. кішэні.
В. навалачку.
|| незак. вываро́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́вернуць сов.
1. (наизнанку) вы́вернуть, вы́воротить;
2. (вынуть, ворочая) вы́воротить;
3. (вывихнуть) вы́вернуть;
4. вы́плеснуть, вы́лить; вы́сыпать; вы́тряхнуть; вы́валить;
◊ в. душу́ — вы́вернуть ду́шу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́вернуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., каго-што.
1. Перавярнуць унутраным бокам наверх. Вывернуць навалачку. □ Міхась скінуў кажух, вывернуў уверх шэрсцю і накінуў на сябе. Колас.
2. Варочаючы, выняць, выцягнуць; вырыць. Вывернуць пянёк з коранем. □ І першацвет далікатны парэчкавы, І чарназём той, што вывернуў крот, — Тры гады не ўдыхаў. Барадулін. // Падаць неўласцівы паварот; вывіхнуць. Вывернуць нагу.
3. Разм. Выліць, высыпаць, перакуліўшы пасудзіну; вываліць, выкуліць. Вывернуць вядро вады. □ За якую гадзіну назбіраў поўны кошык, а грыбоў у гэтай мясцінцы яшчэ многа. Прыйшлося вывернуць кошык, паадразаць ножкі і пакінуць толькі шапачкі. С. Александровіч. // Выкуліць з саней, лодкі і пад. [Янка:] — Ну, садзімся! Марыська, наперад за фурмана. Бяры лейцы ў рукі ды моцна трымай, каб не вывернулі! Чарот.
•••
Вывернуць душу — падзяліцца з кім‑н. сваімі перажываннямі, думкамі і пад.; расказаць усё да канца, выказаць самае запаветнае. Поўны трывогі,.. [Скуратовіч] меў патрэбу вывернуць перад кім сваю душу. Чорны. Мне хацелася гаварыць і гаварыць, нават душу вывернуць, каб Марылька паверыла кожнаму майму слову. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вываро́чваць гл. вывернуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
павываро́чваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.
Вывернуць усё, многае.
П. навалачкі.
П. карчы.
Ураган павыварочваў дрэвы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́куліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак., каго-што (разм.).
Выкінуць, вывернуць.
В. з лодкі.
|| незак. выку́льваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вываро́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да вывернуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́воротить сов.
1. (поворачивая, вытащить) вы́вернуць, мног. павываро́чваць;
вы́воротить ка́мень из земли́ вы́вернуць ка́мень з зямлі́;
2. (вывихнуть) разг. вы́круціць, мног. павыкру́чваць, вы́вернуць, мног. павываро́чваць;
3. (наизнанку) разг. вы́вернуць, мног. павываро́чваць;
вы́воротить тулу́п ше́рстью наве́рх вы́вернуць кажу́х по́ўсцю наве́рх;
4. (опрокинуть) прост. абярну́ць, мног. паабаро́чваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́важыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак., што.
1. Узважваючы, вызначыць вагу (спец.).
В. тару.
2. Вывернуць рычагом.
Насілу пень выважылі.
|| незак. выва́жваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)