выбіва́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. выбіва́юся выбіва́емся
2-я ас. выбіва́ешся выбіва́ецеся
3-я ас. выбіва́ецца выбіва́юцца
Прошлы час
м. выбіва́ўся выбіва́ліся
ж. выбіва́лася
н. выбіва́лася
Загадны лад
2-я ас. выбіва́йся выбіва́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час выбіва́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

выбіва́цца несов.

1. в разн. знач. выбива́ться; см. вы́біцца 1;

2. страд. выбива́ться; вышиба́ться; выкола́чиваться; вычека́ниваться; пробива́ться; выноси́ться; см. выбіва́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

выбіва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да выбіцца.

2. Зал. да выбіваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́біцца, -б’юся, -б’ешся, -б’ецца; зак.

1. з чаго. З цяжкасцямі выйсці адкуль-н., вызваліцца.

В. з натоўпу.

В. з галечы.

В. з даўгоў.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прабіцца, вылезці з-пад чаго-н. на паверхню.

Агонь выбіўся з-пад страхі.

Валасы выбіліся з-пад хусткі.

3. Разбіцца (пра шкло акна).

Выбілася шыба.

◊

Выбіцца з сіл — вельмі стаміцца, знемагчы.

Выбіцца з графіка — парушыць графік работ.

Выбіцца са сну (разм.) — доўга не засынаць, часта прачынацца ноччу.

Выбіцца (або выйсці) у людзі (разм.) — пасля доўгіх намаганняў дасягнуць добрага грамадскага становішча.

|| незак. выбіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

выкола́чиваться страд.

1. выбіва́цца;

2. выця́гвацца;

3. выганя́цца, выбіва́цца; см. выкола́чивать.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

выбива́ться

1. в разн. знач. выбіва́цца; см. вы́биться;

2. страд. выбіва́цца; кляпа́цца; см. выбива́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мардава́цца, -ду́юся, -ду́ешся, -ду́ецца; -ду́йся; незак.

1. Выбівацца з сіл, знясільвацца.

2. Мучыцца, пакутаваць (разм.).

М. над цяжкай задачай.

|| зак. замардава́цца, -ду́юся, -ду́ешся, -ду́ецца; -ду́йся і змардава́цца, -ду́юся, -ду́ешся, -ду́ецца; -ду́йся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фантанава́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ну́е; незак.

Выбівацца, выходзіць на паверхню чаго-н. у выглядзе фантана (у 1 і 2 знач.).

Нафта фантануе.

Ф. ідэямі.

|| наз. фантанава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вышиба́ться страд. (о чём) выбіва́цца; (о ком) вышпу́рвацца, выкіда́цца, выганя́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фантанава́ць, ‑нуе; незак.

Спец.

1. Выбівацца на паверхню чаго‑н. у выглядзе фантана (у 1 знач.).

2. Мець здольнасць узнімаць, выкідваць на паверхню якую‑н. вадкасць у выглядзе фантана. Свідравіна фантануе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)