Ву́сце
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Ву́сце |
| Р. |
Ву́сця |
| Д. |
Ву́сцю |
| В. |
Ву́сце |
| Т. |
Ву́сцем |
| М. |
Ву́сці |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ву́сце, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Месца ўпадзення ракі (у мора, возера ці ў іншую раку).
В.
Прыпяці.
2. Выхадная адтуліна чаго-н.
В. ствала шахты.
В. сеткі.
|| памянш. ву́сцейка, -а, мн. -і, -аў, н. (да 2 знач.; спец.).
|| прым. ву́сцевы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ву́сце
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ву́сце |
ву́сці |
| Р. |
ву́сця |
ву́сцяў |
| Д. |
ву́сцю |
ву́сцям |
| В. |
ву́сце |
ву́сці |
| Т. |
ву́сцем |
ву́сцямі |
| М. |
ву́сці |
ву́сцях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ву́сце, ‑я, н.
1. Месца ўпадзення ракі (у мора, возера); участак ніжняга цячэння ракі.
2. Выхадная адтуліна чаго‑н., выхад. Вусце ствала шахты. □ Удвух з Андрэем неслі яны сетку на бераг, трымаючы вусцем угору, і, толькі адышоўшыся далей ад вады, перавярнулі яе кулём на дол. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ву́сце ’месца ўпадзення ракі’ (БРС, Сцяшк. МГ, Байк. і Некр.), ву́сьці ’тс’ (КЭС, лаг.), ву́сьця ’тс’ (Грыг.), ву́сьте ’праход у печы’ (Дразд.), вусць ’чалеснікі’ (Сцяшк.), укр. у́стя, рус. у́стье і усть, польск. uście, чэш. ústí, славац. ústie, славен. ústje, серб.-харв. y̏шћe, макед. устие, балг. у́стие. Прасл. *ustьje, вытворнае ад *usta (Брукнер, 596; Махэк₂, 671; Фасмер, 1, 173); параўн. таксама ст.-рус. усто ’вусце ракі’ (Слова аб палку Ігаравым). Поўную лексічную адпаведнасць прасл. *ustьje і лац. ostium (варыянт austium) канстатуюць Порцыг (Членение, 197), Трубачоў (Проспект, 85).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дэ́льта, -ы, ДМ -льце, мн. -ы, дэльт, ж.
Вусце ракі з яго разгалінаваннямі на асобныя рукавы і частка сушы, што да яго прылягае.
Д.
Дняпра.
|| прым. дэ́льтавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
эстуа́рый, ‑я, м.
Лейкападобнае расшыранае вусце ракі, якая ўпадае ў мора або акіян.
[Ад лац. aestuarium — бераг, што заліваецца прылівам.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
у́стье ср.
1. (реки) ву́сце, -ця ср.;
2. (печи) чале́снікі, -каў ед. нет;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
захалу́сце, ‑я, н.
Разм. Глухое, аддаленае ад цэнтра месца. На бераг Свіслачы, пад Вусце, Я перайду на нейкі час, У ціхі кут, у захалусце. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)