во́кісел

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. во́кісел во́кіслы
Р. во́кіслу во́кіслаў
Д. во́кіслу во́кіслам
В. во́кісел во́кіслы
Т. во́кіслам во́кісламі
М. во́кісле во́кіслах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

во́кісел, ‑слу, м.

Спец. Злучэнне хімічнага элемента з кіслародам. Вокіслы азоту. Солеўтваральныя вокіслы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́кісел, -слу, мн. -слы, -слаў, м. (спец.).

Рэчыва, якое ўяўляе сабой злучэнне хімічнага элемента з кіслародам.

Прыродныя вокіслы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фрышава́ць, ‑шую, ‑шуеш, ‑шуе; незак., што.

У тэхніцы — узнаўляць вокіслы металаў.

[Ням. frischen.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іржа́вы і (пасля галосных) ржа́вы, -ая, -ае.

1. Пакрыты ржой, які змяшчае ў сабе вокіслы жалеза.

І. замок.

Іржавая вада.

2. Чырвона-буры, колеру ржы.

І. колер.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сульфідава́ць

‘пераўтварыць (пераўтвараць) вокіслы або металы ў сульфідную форму’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. сульфіду́ю сульфіду́ем
2-я ас. сульфіду́еш сульфіду́еце
3-я ас. сульфіду́е сульфіду́юць
Прошлы час
м. сульфідава́ў сульфідава́лі
ж. сульфідава́ла
н. сульфідава́ла
Загадны лад
2-я ас. сульфіду́й сульфіду́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час сульфіду́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сульфідава́ць

‘пераўтварыць (пераўтвараць) вокіслы або металы ў сульфідную форму’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. сульфіду́ю сульфіду́ем
2-я ас. сульфіду́еш сульфіду́еце
3-я ас. сульфіду́е сульфіду́юць
Прошлы час
м. сульфідава́ў сульфідава́лі
ж. сульфідава́ла
н. сульфідава́ла
Загадны лад
2-я ас. сульфіду́й сульфіду́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час сульфідава́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

рэагава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; незак.

1. на што і без дап. Паступаць нейкім чынам у адказ на што‑н., праяўляючы свае адносіны да чаго‑н. Сыпаліся ўдалыя запытанні і адказы, аўдыторыя рэагавала то востраю цішынёю,.. то лёгкім смехам. Лужанін. Вінцэнт не адыходзіў ад стала, ён гэтак рэагаваў на мае папраўкі, на маё выкрэсліванне, быццам я кроіў не тое, што ён напісаў, а рэзаў тупым нажом яго жывое цела. Сабаленка. Як не аднеквайся, як не абурайся, усё ж на скаргу ў газету неабходна рэагаваць. «Звязда».

2. на што. Адказваць якімі‑н. рухамі, рэфлексамі на тое ці іншае раздражненне. Рэагаваць на святло. Сэрца па-рознаму рэагуе на фізічную пагрузку.

3. Уступаць у хімічную рэакцыю. Вокіслы цяжкіх металаў з вадой не рэагуюць.

[Ад лац. re — проці і agere — уздзейнічаць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)