во́йт
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
во́йт |
во́йты |
| Р. |
во́йта |
во́йтаў |
| Д. |
во́йту |
во́йтам |
| В. |
во́йта |
во́йтаў |
| Т. |
во́йтам |
во́йтамі |
| М. |
во́йце |
во́йтах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
войт ист. войт, род. во́йта м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
войт, ‑а, М войце, м.
1. У сярэдневяковай Польшчы, Украіне, Беларусі — начальнік гарадскога пасялення. Горадам кіруе прызначаны князем войт. Шынклер. Уцякаў ад пана, а папаў на войта. Прыказка.
2. Старшыня сельскай абшчыны ў Польшчы да 1950 г. Пан Крулеўскі назначаецца павятовым камісарам, войтаў па валасцях ставяць. Колас. [Антось] у гміннай радзе сядзіць на чацвёртым месцы пасля войта. Бажко.
[Польск. wójt.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Войт гіст. ’сельскі стараста, прыказчык у часы прыгону’ (БРС, Нас., Касп., Гарэц., Мядзв., Шпіл.). Запазычанне з польск. wójt, якое ў сваю чаргу са с.-в.-ням. Voget ’дазорац, правіцель’ лац. vocātus, advocātus (Міклашыч, 393; Фасмер, 1, 335; Кюнэ, Poln., 115; Булыка, Запазыч., 67). Менш. верагодна Жураўскі (БМ, 61) аб непасрэдным запазычанні беларускага слова з с.-в.-ням. Voget, Voit ’дазорац, правіцель’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вайто́ўна ’дачка войта’ (Гарэц.). Рус. смал. войтовна. Да войт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вайто́ўства ’пасада войта’ (Нас.). Да вайтоўскі ’ўласцівы войту’ (Нас.) < войт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ключво́йт ’прадстаўнік улады’ (Шпіл., Сержп. Грам., Грыг.). Гл. клюнь і войт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паблядне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
1. Стаць, зрабіцца бледным. Пабляднець ад хвалявання. □ Войт пахіснуўся, пабляднеў і асеў, схапіўшыся за бок. Колас.
2. Страціць яркія фарбы; пацямнець. Пялёсткі пабляднелі. Малюнак пабляднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вайтава́ць 1. Гл. вайдаваць.
Вайтава́ць 2 ’працаваць’ (Мат. Гом.). Гэты дзеяслоў падае Насовіч са значэннямі ’выконваць абавязкі войта’ і ’шумець, бушаваць’. Магчыма, вайтаваць да войт (Кюнэ, Poln., 115). Параўн. вайдаваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)